Τὸ 1821 καὶ τὸ μαρτυρικὸ Δίστομο. Αναφορά του κ. Καργάκου για την εκδήλωση στο ΔΙΣΤΟΜΟ.

Ακολουθεί άρθρο του ιστορικού κου ΣΑΡΑΝΤΟΥ ΚΑΡΓΑΚΟΥ για την μάχη του Διστόμου και την εκδήλωση στην οποία παραβρέθηκε ( ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ)  :

"Γνωρίζω ὅτι πᾶσα ἀναφορὰ στοὺς τσαρουχοφόρους ἀγωνιστὲς τοῦ ’21 ἐνοχλεῖ κάποιους λεπτοστόμαχους δανδῆδες τοῦ πνεύματος. Ἀλλ’ ὅπως λέει καὶ ὁ ἀοίδιμος Παπαδιαμάντης, ἐφόσον σωφρονῶ καὶ ἀναπνέω, δὲν θὰ παύσω, ἰδίως κατὰ τὰς πανεκλάμπρους αὐτὲς ἡμέρες, ὅπου κατὰ τὴ φράση τοῦ Κολοκοτρώνη, «θὰ δοξάζεται τὸ Γένος στοὺς αἰῶνες», νὰ ὑμνῶ τὰ τρόπαια τῶν εὐάθλων ἐκείνων ἀγωνιστῶν. Τὴν Δευτέρα (15 Φεβρουαρίου) ἤμουν προσκεκλημένος ἀπὸ τὴν «Πολιτιστικὴ Ἐταιρεία “Τὸ Μαρτυρικὸ Δίστομο καὶ οἱ 218 Σφαγιασθέντες”» καὶ ἀπὸ τὴν Ι. Μητρόπολη Θηβῶν καὶ Λεβαδείας νὰ ὁμιλήσω γιὰ τὸν Γ. Καραϊσκάκη καὶ τὴ μάχη τοῦ Διστόμου, ποὺ ἔγινε στὰ τέλη Δεκεμβρίου 1826 - ἀρχὲς Φεβρουαρίου 1827. Καὶ μίλησα. Ἀλλὰ προτοῦ ἀναφερθῶ στὸ σπουδαῖο ἐπίτευγμα τοῦ ἀθυρόστομου «Γυιοῦ τῆς Καλογριᾶς», ἀναφέρθηκα σὲ μιὰ προγενέστερη μάχη ποὺ ἔγινε ἐκεῖ καὶ εἶναι ἐλάχιστα γνωστή.

Τὸ Δίστομο ἔγινε παγκοσμίως γνωστὸ λόγω τῆς τερατωδίας τῶν Γερμανῶν ποὺ ἀφάνισαν σχεδὸν ὁλοσχερῶς ὅλο τὸν ἄμαχο πληθυσμό. Δὲν εἶναι, ὅμως, ἄγνωστο στὴν ἱστορία. Στὴ θέση του, κατὰ τὴν ἀρχαιότητα εἶχε κτισθεῖ ἡ πόλη Ἄμβρωσος ἤ Ἄμφρυσος (τὰ τείχη εἶναι ἐξόχως ἐμφανῆ), τὴν ὁποία κατέστρεψε ὁ Φίλιππος Β’ κατὰ τὸ Β’ Ἱερὸ Πόλεμο (355-346 π.Χ.). Ἡ πόλη ξανακτίστηκε καὶ τὸ 200 π.Χ. κυριεύθηκε ἀπὸ τοὺς Ρωμαίους. Μπορεῖ νὰ μὴν ἀναφέρεται στὰ μετέπειτα χρόνια, ἀλλὰ ποτὲ δὲν ἔχασε τὴ σημαντικότητὰ του λόγῳ τῆς γειτνιάσεως μὲ τὴν παλαίφοτη Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ.

Τὸ Δίστομο ξαναμπαίνει δυναμικὰ στὴν ἱστορία μετὰ τὴν ἔκρηξη τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, ὅπου στὸ χώρο του δόθηκαν δύο ἐπικὲς μάχες. Ἡ μιὰ εἶχε πρωταγωνιστὴ τὸν Γιάννη Γκούρα ἡ ἄλλη τὸν Γ. Καραϊσκάκη, τὸν Νότη Μπότσαρη, τὸν Μῆτρο Τριανταφύλλου, τὸν Δράκο καὶ ἄλλους. Ὅπως προαναφέραμε, θὰ ἀναφερθοῦμε στὴν πρώτη μάχη, ποὺ ἔγινε ὑπὸ τὶς ἀκόλουθες συνθῆκες. Ὅταν ὁ ἐπιφανῆς Τοῦρκος πολέμαρχος Μεχμέτ Ρεσίτ, γνωστότερος ὡς Κιουταχῆς, ἄρχισε τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1825 νὰ πολιορκεῖ τὸ Μεσολόγγι, θέλησε νὰ διασφαλίσει τὰ νῶτα του καὶ τὰ πλευρὰ του ἀπὸ τὴ μεριὰ τῆς Ἀνατ. Στερεᾶς. Γιὰ τὸ σκοπὸ αὐτὸ ἀπέστειλε ἰσχυρὸ σῶμα Τουρκαλβανῶν, ποὺ εἶχαν ἐντολὴ νὰ καταλάβουν ὅλα τὰ περάσματα ἀπὸ τὰ ὁποῖα οἱ ὁπλαρχηγοὶ τῆς Ἀνατ. Στερεᾶς θὰ μποροῦσαν νὰ στέλνουν ἐπικουρίες στὸ πολιορκημένο Μεσολόγγι. Οἱ Τουρκαλβανοὶ, ἀφοῦ κατέστρεψαν τὴν Βιτρινίτσα, ποὺ σήμερα ἔχει λάβει τὸ ἀρχαῖο ὄνομα Τολοφῶν, ἅπλωσαν παντοῦ ἕνα πέπλο φόβου καὶ πανικοῦ. Ἀρχηγὸς τῶν Τουρκαλβανῶν ἦταν ὁ Μουσταφάμπεης, ὁ ἀντικαταστάτης (Κεχαγιᾶς) τοῦ Κιουταχῆ, αὐτὸς ποὺ τὸν Νοέμβριο τοῦ 1826 εἶχε τέλος κακὸ στὴ μάχη τῆς Ἀράχοβας. Στὴ φάση αὐτὴ δεσπόζουσα φυσιογνωμία στὴν περιοχὴ ἦταν ὁ Γιάννης Γκούρας, ποὺ, παρὰ τὸν κακό χαρακτῆρα του, εἶχε ἀναμφισβή­τητες στρατιωτικὲς ἱκανότητες. Ὁ Γκούρας, λοιπὸν, ἀφοῦ νίκησε τὸν Ἀμπάζ πασᾶ Ντίμπρα στὴ Δαύλεια καὶ στὸ Τουρκοχώρι, συγκέντρωσε τὶς δυνάμεις του πρὸς τὴν κατεύθυνση τοῦ Διστόμου, ποὺ ἐλέγχει τὸ δρόμο ἀνάμεσα στὴν Ἄμφισσα καὶ στὴ Λεβαδειά. Στὸ σημεῖο αὐτὸ μὲ τὸν Γκούρα ἑνώθηκαν καὶ οἱ Ρουμελιῶτες ἀγωνιστὲς ποὺ μετὰ τὴν ὀνειδιστικὴ ἧττα τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τοὺς Αἰγύπτιους τοῦ Ἰμπραὴμ στὸ Κρεμμύδι (7/19 Ἀπριλίου 1825) εἶχαν ἀποχωρήσει ἀπὸ τὸ Μοριὰ καὶ μέσῳ Λουτρακίου γύρισαν στὴν Ρούμελη νὰ προστατέψουν τὰ δικὰ τους χωριά. Οἱ Τουρκαλβανοὶ, ποὺ ἐν τῷ μεταξὺ εἶχαν καταλάβει τὴν Ἄμφισσα (δυστυχῶς οἱ Ἕλληνες τὴν εἶχαν ἀφήσει ἀφύλακτη), ἔσπευσαν πρὸς τὸ Δίστομο, γιὰ νὰ ἀποτρέψουν τὴν ἐκεῖ συγκέντρωση τῶν ἑλληνικῶν δυνάμεων. Ἔτσι στὶς 9 Μαΐου 1825 ἄρχισαν ὁλόπλευρη ἐπίθεση. Ἀλλὰ ὁ στρατηγικώτατος Γκούρας, προτοῦ προφθάσουν νὰ δημιουργήσουν κλοιό, ἐξαπέλυσε ἐναντίον τους σφοδρότατη ἐπίθεση. Κι ὄχι μόνο τοὺς ἀνέτρεψε ἀλλὰ τοὺς ὑποχρέωσε νὰ καταφύγουν στὴν Ἄμφισσα. Ἀπὸ ἐκεῖ, μέσω ἀφύλακτων διαβάσεων, διέφυγαν πρὸς τὸ Μεσολόγγι, ὅπου ἑνώθηκαν μὲ τὶς λοιπὲς δυνάμεις τοῦ Κιουταχῆ. Ἡ Β’ Πολιορκία εἶχε ἀρχίσει. Φέτος συμπληρώνονται 190 χρόνια ἀπὸ τὴν Ἔξοδο. Ἡ ἐπίσημη πολιτεία θὰ τὴν τιμήσει ἤ θὰ ἀναλάβει κάποιο κανάλι νὰ τὴν μαγαρίσει;"





www.sarantoskargakos. gr

http://www.kontranews.gr/arthrographoi/195039-to-21-kai-to-martyriko-distomo