Μόλις 14 χρονών ήταν ο Πάρις Ανδρέου Λεόντιος, όταν αποφάσισε να εμπορευτεί το εξαιρετικό λαθούρι
Photo: Νικόλας Μάστορας
Όταν ο Πάρις Ανδρέου Λεόντιος ήταν 12 χρονών -σήμερα είναι 25 χρονών- κάλεσε όλα τα μέλη της οικογένειάς του και τους είπε: «Να καλλιεργήσουμε όλα τα χωράφια μας με λαθούρι». Η οικογένεια δέχτηκε. Ο Πάρις μαζί με τα δύο του αδέλφια καλλιέργησαν όλα τα χωράφια της οικογένειας με λαθούρι. Η σοδειά ήταν μεγάλη, αλλά την κρατούσαν για αυτοκατανάλωση και για δώρο σε συγγενείς και φίλους.
Γύρω στα 14, πήρε την απόφαση να εμπορευτεί τα λαθούρια του. «Η οικογένεια συμφώνησε» λέει, «κι εγώ πήγα στη γιαγιά μου και της ζήτησα να διαδώσει ότι θα πουλούσα λαθούρι. Η γιαγιά μου πήγε στο “κουσούλτο” και το διέδωσε».
Η γιαγιά, το «κουσούλτο», η επιτυχία
«Κουσούλτο»; Τι είναι αυτό; Μας δίνει εξηγήσεις: «”Κουσούλτο” ήταν η συνάντηση των μεγαλύτερων γυναικών σε ένα ορισμένο σημείο της γειτονιάς, κυρίως το καλοκαίρι, για να μιλήσουν, να πουν τα νέα τους και τα νέα των άλλων, κάπως σαν προφορική εφημερίδα, κάπως σαν δελτίο ειδήσεων. Υπάρχει ακόμα αν και έχει εξασθενήσει κάπως».
Η γιαγιά του Πάρι έκανε καλή δουλειά. «Διαδόθηκε ότι πουλάω λαθούρι κι εγώ μετέφερα τη σοδειά σε ένα υπόγειο. Το πρωί σχολείο, το βράδυ ζυγαριές. Πούλαγα συνέχεια. Οι πωλήσεις πήγαιναν κάθε χρονιά όλο και καλύτερα, έφθασα στο σημείο να γίνονται προαγορές και κάποια στιγμή, το μόνο που έμενε στο υπόγειο ήταν ο σπόρος».
Τελειώνοντας το λύκειο, ο Πάρις αποφάσισε να μείνει στο χωριό σαν αγρότης. Παράλληλα όμως σκέφτηκε να ανεβάσει τη δουλειά του σε ένα άλλο επίπεδο και να πλουτίσει την πρακτική εμπειρία του με σπουδές. «Επέλεξα την Αμερικανική Γεωργική σχολή Θεσσαλονίκης Perrotis College που συνεργάζεται με το Cardith University της Ουαλίας. Εκ των υστέρων βλέπω πως ήταν μια εξαιρετική απόφαση διότι όλα όσα μαθαίνεις είναι άμεσα εφαρμόσιμα. Σπούδασα τεχνολογία τροφίμων διότι έχει μεγαλύτερο γνωστικό εύρος, πέραν της πρακτικής εφαρμογής.
Όσο σπούδαζα φρόντισα για τη βιολογική πιστοποίηση των καλλιεργειών μου διασφαλίζοντας έτσι προστιθέμενη αξία. Άλλωστε, ήδη από τη δεκαετία του ‘70 ο πατέρας μου καλλιεργεί με φυσικό τρόπο χωρίς φυτοφάρμακα και λιπάσματα το λαθούρι μας. Δεν ποτίζουμε ποτέ. Τα χωράφια είναι ξερικά και υδρεύονται φυσικά από τις βροχές. Για αυτό σπέρνουμε τον Απρίλη που βρέχει ακόμα, ακριβώς δηλαδή μόλις εξαφανιστεί η εποχική λίμνη που σχηματίζεται σε τμήμα στο οροπεδίου».
Η εποχική λίμνη στο Λιβάδι
Πρώτη φορά ακούμε για εποχική λίμνη στο Λιβάδι. Εδώ παρεμβαίνει ο πατέρας του Πάρι, κ. Γιώργος Ανδρέου Λεόντιος, πρώην δήμαρχος Αράχωβας, αφοσιωμένος στον τόπο και με άπειρες γνώσεις για την ανθρωπογεωγραφία του χωριού. Ο Πάρις πάει στην κουζίνα να ετοιμάσει αυτό το περίεργο μαγειρευτό λαθούρι που δεν έχουμε ξαναδεί και ο κ. Ανδρέου Λεόντιος πιάνει την κόκκινη κλωστή της αφήγησης από παλιά.
«Το μόνο εύφορο κομμάτι στην Αράχωβα, είναι το οροπέδιο του Παρνασσού, στα 1200 μ. υψόμετρο, το Λιβάδι. Το χειμώνα ένα αρκετά μεγάλο τμήμα του πλημμυρίζει και γίνεται λίμνη μια “δολίνα” όπως είναι ο γεωλογικός όρος. Εκεί έχουμε τα χωράφια μας όλοι οι Αραχωβίτες. Μετά την απόσυρση των νερών, γύρω στον Απρίλη, σπέρνουμε σιτάρι, κριθάρι, βίκο, ρεβίθια, φακή και φυσικά λαθούρι που η οικογένειά μας το καλλιεργεί πάππο προς πάππο».
Ο δήμαρχος, ευρυμαθής και με βαθιά αγάπη για τον τόπο του, σπούδασε γεωλογία στη Μόντενα της Ιταλία και έκανε μεταπτυχιακό στη Γεωλογία Περιβάλλοντος στο Μπορντώ. «Όταν επέστρεψα από το εξωτερικό ο πατέρας μου είχε αποσυρθεί από την καλλιέργεια, εγώ όμως συνέχισα επειδή μου άρεσε η διαδικασία, οι καρποί που έδιναν τα χωράφια. Τα έβλεπα σαν δώρο όλα αυτά και ενθάρρυνα και τα τρία μου παιδιά να συνεχίσουν την καλλιέργεια. Τελικά αγρότης αποφάσισε να γίνει ο Πάρις. Να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη γη και να μείνει στον τόπο του».
Η χειροδιαλογή και το «ευγενές» λαθούρι
Ρωτάμε τον κ. Ανδρέου Λεόντιο, πώς γίνεται να φτιάχνεται το λαθούρι
