Ξακουστή για την κοσμοπολίτικη αύρα της η Αράχωβα είναι ο διασημότερος προορισμός του χειμώνα. Η Αράχωβα ή Ράχωβα, όπως ονομαζόταν, είναι μία ορεινή κωμόπολη του νομού Βοιωτίας, χτισμένη στις νότιες πλαγιές του Παρνασσού σε υψόμετρο 950 μέτρων. Λόγω της εξαιρετικής τοποθεσίας της, που συνδυάζει το βουνό με τη θάλασσα, είναι γνωστή και ως “νύφη του Παρνασσού”.
Ονομασία
Η επικρατέστερη άποψη για την προέλευση της ονομασίας της είναι, πως προέρχεται από τη νοτιοσλαβική λέξη “Οrechova” που σημαίνει “καρυδότοπος”. Όμως υπάρχουν ακόμη δύο εκδοχές για την προέλευση της ονομασίας της. Σύμφωνα με την πρώτη, η περιοχή ήταν γνωστή στα χρόνια της Επανάστασης ως “Ράχωβα”, λέξη ελληνικής ρίζας, η οποία προέρχεται από το συνδυασμό “ράχις” και την αρχαιοελληνική “ωβά” (=κώμη). Στην περίπτωση αυτή η ονομασία δηλώνει οικιστική ένωση κατοίκων, που ζούσαν σε μικρότερα μορφώματα.
Η άλλη εκδοχή θέλει την ονομασία να προέρχεται από την ελληνική λέξη “ράχις” και τη σλαβική “ova” (τόπος), άρα “Αράχωβα” (Αράχοβα) = “ραχότοπος”.
Αν και η ιστορία της Αράχωβας φαίνεται να ανάγεται στα πανάρχαια χρόνια, όπως δηλώνουν οι αρχαίες οικήσεις, η πόλη έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην επανάσταση του 1821. Το 1823 ο Περκόφτσαλη πασάς καίει απ’ άκρη σ’ άκρη την Αράχωβα και από τότε περνά στη δημοτική μουσική παράδοση το ξακουστό τραγούδι «κατακαημένη Αράχωβα.»
Τον Νοέμβριο του 1826 η μάχη της Αράχωβας υπήρξε ο ιστορικός σταθμός, που επισφράγισε την εξέλιξη της επανάστασης στη Ρούμελη. Ο Γ. Καραϊσκάκης με τη βοήθεια των 300 Αραχωβιτών, εξολόθρευσε 2,000 Τουρκαλβανούς του Μουστάμπεη απέναντι από την ιστορική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Η περίλαμπρη νίκη των Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών αποδόθηκε στη σωτήρια επέμβαση του υπέρτατου Στρατηλάτη Αγίου Γεωργίου, ο οποίος, με τον άγριο άνεμο (τον Κατεβατό, κατά την τοπική ονομασία), την ξαφνική χιονοθύελλα και το δριμύ ψύχος, συνέδραμε τους Έλληνες στη νικηφόρα εξέλιξη της μάχης. Το χωριό απελευθερώθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1828 από το Δημήτριο Υψηλάντη και αμέσως μετά την απελευθέρωση ιδρύθηκε ελληνικό σχολείο.
Προχωρώντας μέσα στο χρόνο συναντάμε πάντα παρόντες του Αραχωβίτες να πολεμούν για τα ιδανικά της Ελλάδας λαμβάνοντας μέρος σε όλους τους Εθνικούς Αγώνες. Στη δυτική έξοδο της Αράχωβας προβάλλει η μορφή του Γεωργίου Καραϊσκάκη πάνω σε τριακόσιες πέτρες που θυμίζουν τα κεφάλια των νεκρών Τούρκων, που είχε ζητήσει ο αρχιστράτηγος Καραϊσκάκης, για το μνημείο που στήθηκε, αμέσως μετά το τέλος της νικηφόρας Μάχης.
Στο Ηρώο λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις τις παραμονές των εθνικών εορτών με τις παρελάσεις των σχολείων και τις καταθέσεις στεφάνων από τους τοπικούς φορείς. Ως έθιμο έχει φτάσει έως τις μέρες μας, ένας μικρός μαθητής του Δημοτικού Σχολείου Αράχωβας συνήθως, με το πέρας της κατάθεσης να παίρνει ένα από τα στεφάνια και σκαρφαλώνοντας έως την προτομή από το πίσω μέρος να δαφνοστεφανώνει το μεγάλο στρατηγό της Ελλάδας και έπειτα να του στρίβει τα μουστάκια με τέτοια απλότητα, όπως ο εγγονός παίζει με τον παππού του.
Η Αράχωβα σήμερα
Όσες φορές και να πας δεν μπορείς να αντισταθείς σε άλλη μια. Ίσως φταίει το γεγονός, πως η αυτή η πόλη πάντα έχει κάτι καινούριο να χαρίσει στον καθένα. Είναι ένας συνδυασμός παράδοσης και ιστορίας μαζί με την έντονη ζωή και την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα. Η τεράστια ανάπτυξής της σε όλους τους τομείς οφείλεται στη δημιουργία των χιονοδρομικών κέντρων του Παρνασσού.
Τουρισμός
Η ιστορία του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού ξεκινά από το 1967, όποτε η γαλλική εταιρεία Πεσινέ (Pechiney) Αλουμίνιο της Ελλάδος τοποθέτησε τους πρώτους αναβατήρες στη θέση Φτερόλακκα, δημιουργώντας ένα υποτυπώδες χιονοδρομικό κέντρο. Τον Δεκέμβρη του 1974 εγκαινιάστηκε με την παρουσία του τότε πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου Καραμανλή, στο Γεροντόβραχο το πρώτο ιδιωτικής πρωτοβουλίας (από μερικούς φίλους του Ski Club, του αθηναϊκού Ομίλου Φίλων Σκι) χιονοδρομικό κέντρο. Τα τελευταία χρόνια, λόγω του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού η Αράχωβα έχει καταλήξει να είναι ο Νο1 τουριστικός χειμερινός προορισμός στην Ελλάδα. Μόλις πέσει το πρώτο χιόνι, ο Παρνασσός κατακλύζεται από κόσμο.
Χιονοδρομικό κέντρο Παρνασσού
Οι δυο ψηλότερες κορυφές του Παρνασσού είναι η Λιάκουρα (Λυκώρεια) 2.457 μ και ο Γεροντόβραχος 2.435 μ. Ανάμεσα σε αυτές τις κορυφές και στη ράχη Αρνόβρυση, λειτουργούν σήμερα τα δυο γνωστότερα χιονοδρομικά κέντρα, το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού (Φτερόλακα και Κελάρια) και το Χιονοδρομικό Κέντρο Γεροντόβραχος. Συνολικά περιέχει δεκαεννέα πίστες για χιονοδρόμους όλων των επιπέδων, με συνολικό μήκος 36 χλμ, καθώς και πάρκο snowboard, στίβο περιπέτειας και φυσικά σαλέ σε πολύ κοντινή απόσταση.
Εθνικός Δρυμός Παρνασσού
Υπάρχει ακόμα ο Εθνικός Δρυμός Παρνασσού, ο οποίος έχει έκταση 36.000 στρέμματα και ιδρύθηκε το 1938 και μαζί με αυτόν του Ολύμπου, αποτελούν τους πιο παλιούς Εθνικούς Δρυμούς της χώρας. Είναι τοποθετημένος στα όρια των νομών Φωκίδας και Βοιωτίας, ανάμεσα στους Δελφούς, την Αράχωβα και την Αγόριανη. Στον χώρο του Δρυμού υπάρχουν εντυπωσιακές καταβόθρες, σπήλαια και βραχώδεις κορυφές με πυκνή βλάστηση και με κύριο δέντρο το έλατο, αλλά και κέδρους, μαυροπεύκα, αγριοκορομηλιές και άλλα. Επίσης υπάρχουν σπάνια ενδημικά φυτά που την άνοιξη μέχρι και τις αρχές του καλοκαιριού κατακλύζουν το βουνό σε μεγάλα υψόμετρα, όπως το τσάι Παρνασσού και η παιώνια η παρνασσική.
Το βουνό επίσης φιλοξενεί πολλά είδη άγριων ζώων όπως λύκους, αλεπούδες, κουνάβια, νυφίτσες, σκίουρους, αετούς, γύπες, γεράκια, αγριογούρουνα, φίδια και πολλά άλλα.
Λιβάδι
Το Λιβάδι είναι σαν να αποτελεί κεφάλαιο του “βιβλίου” της Αράχωβας. Μετά τη χαρακτηριστική στροφή του δρόμου θα δείτε ένα τεράστιο λιβάδι να απλώνεται μπροστά σας γεμάτο με ξύλινα σπιτάκια. Εκεί μπορείτε να ασχοληθείτε με πολλές δραστηριότητες όπως ιππασία,” γουρούνες” και παιχνίδια στο παγοδρόμιο. Τέλος το Λιβάδι φημίζεται για της λαχταριστές γεύσεις, που διαθέτει στα εστιατόριά του.
Τα κυριότερα αξιοθέατα
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου
Ο Ιερός Ναός του πολιούχου αγίου Γεωργίου είναι ένας από τους δύο ενοριακούς ναούς της Αράχωβας και βρίσκεται σε περίοπτη θέση στην κορυφή του χωριού, στους πρόποδες του Παρνασσού. Η εκκλησία αυτή εντυπωσίαζε πάντα τους ξένους. Ο σημερινός ναός που χτίστηκε το 1833, όπως δείχνει η ανάγλυφη πλάκα στο Ιερό Βήμα, είναι σε ρυθμό σταυρεπίστεγης τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο. Πρόκειται για ένα λαμπρό ναό, κατάγραφο από τοιχογραφίες των αρχών του 20ού αιώνα.
Ο χώρος γύρω από την εκκλησία έχει συνδεθεί με την ιστορία του τόπου ως στρατηγείο του Καραϊσκάκη στη μάχη της Αράχωβας το 1826, καθώς και με τα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της περιόδου που ακολούθησε, όπως δείχνουν ο ιστορικός περίβολος με τις πολεμίστρες το παλιό κανόνι, ο βόρειος τοίχος της εκκλησίας χτυπημένος από σφαίρες.
Σε τούτη την πανέμορφη εκκλησία και το γύρω χώρο γιορτάζουν οι Αραχωβίτες το Πανηγυράκι, την τριήμερη γιορτή προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου με Βυζαντινή μεγαλοπρέπεια και βαθύρριζα έθιμα λαϊκής λατρείας.
Είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός, πως παρ’ όλη την ραγδαία τουριστική της ανάπτυξη έχει διατηρήσει την παραδοσιακή της φυσιογνωμία, τα ήθη και τα έθιμα της προσελκύοντας κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες. Άλλωστε δεν είναι λίγοι οι διάσημοι, που την προτιμούν για τις εξορμήσεις τους στη φύση.
Πηγές:
https://www.maxmag.gr/agnosti-ellada/i-kosmopolitiki-poli-tis-arachovas/
