Το Ρολόι της Αράχωβας. Η πραγματική ιστορία .

Αναδημοσίευση από το fb του  Giorgos Katsiampas 

εικ. 1: Το Ρολόι της Αράχωβας (φωτ. 08/2017, Γ. Κατσιάμπας)

Όλοι οι Αραχωβίτες το ξέρουμε, μεγαλώσαμε ακούγοντας τους χτύπους του και βλέπωντας τη φιγούρα του. Παίξαμε κρυφτό και κυνηγητό στο βράχο όπου στέκεται αγέρωχο εδώ και 150 περίπου χρόνια το Ρολόι της Αράχωβας. Και θυμάμαι να έχω ζήσει ωραίες περιπέτειες εκεί.

Άλλωστε, οι πιο παλιοί, μάθαμε γράμματα στη σκιά του Ρολογιού. Ενός εμβληματικού συμβόλου, χαρακτηριστικού της Αράχωβας, που στέκει περήφανο και κοσμεί πολλές φωτογραφίες και καρτποστάλ.

Για πολύ καιρό, κάθε φορά που περνούσα από κάτω, σκεφτόμουν ποιά να είναι άραγε η ιστορία του. Πότε χτίστηκε, από ποιους, τι έχει σημαδέψει την πορεία του στο χρόνο;

Έβλεπα και άκουγα το «Ρολόι» σχεδόν κάθε μέρα (χωρίς υπερβολή) για τα πρώτα 18 χρόνια της ζωής μου. Κι όμως, ένιωθα ότι ξέρω πολύ λίγα για αυτό.

Έτσι αποφάσισα να το ψάξω.

Αρχικά κοίταξα στο internet. Εκεί βρήκα κάποιες πληροφορίες, αόριστες, που η αλήθεια είναι ότι περισσότερο με παραξένεψαν παρά με φώτισαν.

Στο wikipedia για παράδειγμα, αναφέρεται ώς «η Ώρα» για τους ντόπιους! Πρώτη φορά το άκουγα!

[Update 25/08/2017: Μετά την αρχική δημοσίευση του post, από κάποια σχόλια που έγιναν στο facebook αλλά και από συζητήσεις με μερικούς Αραχωβίτες πιο μεγάλους σε ηλικία από εμένα, έμαθα ότι οι παλαιότεροι, παππούδες και γιαγιάδες το έλεγαν πράγματι «Ώρα». Π.χ έλεγαν: «βαρ’σε η ώρα;» Κάτι τέτοιο εγώ δεν το πρόλαβα ωστόσο και το έμαθα τώρα.]

Πολλά sites αναφέρουν ότι αρχικά ήταν το καμπαναριό της εκκλησίας της Παναγίας, ότι κατέρρευσε από το σεισμό του 1870, ότι το ανατίναξαν οι Γερμανοί (για ποιόν λόγο?), και ότι το 1966 το ανακατασκεύασε ο ηγούμενος της μονής του Όσιου Λουκά (για ποιόν λόγο?), ονόματι Νεκτάριος Καμβασινός με δικά του έξοδα (!) κτλ.

Περίεργα πράγματα.

Να ήταν άραγε αλήθεια?

Οι πληροφορίες αυτές στο internet είναι μέσες – άκρες παντού οι ίδιες. Αυτό γίνεται πλέον συχνά, είναι ο κανόνας. Ζούμε στην έποχη της γρήγορης και εύκολης πληροφορίας, ο καθένας γράφει κάτι, ένας άλλος το παίρνει με copy – paste και σε ένα ανοιγόκλειμα του βλεφάρου γίνεται πραγματικότητα (αν θες να δεις πόσο εύκολο είναι να κατασκευάσεις μια ψεύτικη ιστορία που μοιάζει με αληθινή, διάβασε το post μου για ένα ιδιαίτερο κορίτσι από τη Δαμασκό εδώ)!

Έτσι, για πολλούς επισκέπτες που ψάχνουν πληροφορίες στο internet για την Αράχωβα, το «Ρολόι» των ντόπιων, γίνεται η «Ώρα».

 

Σκέφτηκα λοιπόν να το ψάξω λίγο πιο πολύ. Τόσο για να ξέρω εγώ ποια είναι η ιστορία του Ρολογιού της Αράχωβας, όσο και για να γράψω λίγα πράγματα στο web, για να υπάρχουν διαθέσιμα σε όποιον ενδιαφέρεται να μάθει την πραγματική ιστορία. Πράγματα που να στέκουν, να είναι αλήθεια. Όπως για παράδειγμα ότι οι ντόπιοι δεν το λένε «Ώρα» ούτε «Πύργο της Ώρας», αλλά απλά «Ρολόι»!

Ο καλύτερος τρόπος για να βρεις ασφαλείς πληροφορίες για κάτι που συνέβη στο παρελθόν, είναιπαλιές φωτογραφίες και δημοσιεύματα. Και ο καλύτερος στη συλλογή τέτοιων στοιχείων για την Αράχωβα, είναι ο Λουκάς Παπαλεξανδρής, χωρίς τη βοήθεια του οποίου δεν θα είχα βρει αρκετά πράγματα.

Εν αρχή ην ο βράχος

Μέχρι το 1844 δεν υπήρχε ρολόι. Ούτε καμπαναριό. Τίποτα. Μόνο ο βράχος.

Αυτό φαίνεται από την γκραβούρα του βιβλίου του Etienne Rey., «Voyage Pittoresque en Grèce et dans le Levant fait en 1843-1844» του 1880. Στην γκραβούρα αυτή, όπου απεικονίζεται η Αράχωβα το 1843, το Καμπαναριό δεν έχει κατασκευαστεί ακόμη.

εικ. 2: Γκραβούρα της Αράχωβας από το βιβλίο (1880) του Etienne Rey., «Voyage Pittoresque en Grèce et dans le Levant fait en 1843-1844»

Έπειτα καμπαναριό

Η αμέσως επόμενη στάση είναι το 1895. Στη θέση του ρολογιού τότε, έστεκε το καμπαναριό της εκκλησίας «Εισόδια της Θεοτόκου» που ήταν από κάτω, της γνωστής μας «Παναγίας».

Αυτά βλέπουμε στην παρακάτω φωτογραφία του Magne, τραβηγμένη το 1895. Η φωτογραφία αυτή βρίσκεται στο Γαλλικό υπουργείο πολιτισμού (οι πληροφορίες για τις εικόνες είναι από τον κ. Λουκά Παπαλεξανδρή).

εικ. 3: Ανατολική άποψη της Αράχωβας, 1895. Magne – Γαλλικό υπουργείο πολιτισμού.

Στη φωτογραφία αυτή φαίνεται καθαρά ότι την χρονιά εκείνη, η ανατολική και η νότια πλευρά στην κορυφή του πύργου είναι ανοιχτές (δεν έχουν χτιστεί)! Προσέξτε την φωτογραφία του Magne μεγενθυμένη στην περιοχή του καμπαναριού.

εικ. 4: Επεξεργασμένη φωτ. 1 για μεγέθυνση – Γιώργος Κατσιάμπας, 2017.

Το 1895, όταν και τραβήχτηκε η παραπάνω φωτογραφία, έχει μεσολαβήσει ο μεγάλος σεισμός του 1870, όπου σύμφωνα με την Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια του 1927 με συντάκτη τον Μέγα Κονίτσα, ο πύργος κατέρρευσε. Δεδομένου λοιπόν ότι τα παράθυρα στην κορυφή του πέτρινου πύργου κατά την χρονολογία της παραπάνω εικόνας, είναι ακόμη ανοιχτά, μπορεί να υποθέσει κάποιος ότι τότε δεν υπάρχει ακόμη ο μηχανισμός του Ρολογιού.

Η σκεπή που διακρίνεται στη φωτογραφία πάνω δεξιά είναι από το πρώτο σχολείο που λειτούργησε στην Αράχωβα επί Καποδίστρια. Φαίνεται επίσης ότι ο βράχος του Ρολογιού δεν έχει κοπεί για να κατασκευαστεί από κάτω το Δημοτικό Σχολείο με το προαύλιο.

Από καμπαναριό, ρολόι

Προς τα τέλη του 19ου, αρχές 20ου αιώνα
στη μονή του Όσιου Λουκά, ηγούμενος ήταν ο Γρηγόριος Καμβασηνός (και όχι Νεκτάριος, όπως το συναντά κανείς στο internet). Ο ηγούμενος Καμβασηνός είχε καταγωγή από την Αράχωβα και φέρεται να είχε βοηθήσει με διάφορους τρόπους τους κατοίκους του χωριού του.

Η μονή του Όσιου Λουκά ήταν τότε αρκετά πλούσια, αντίθετα με την κατάσταση στην Αράχωβα.

Έτσι, ο ηγούμενος Καμβασηνός αγόρασε έναν μηχανισμό ρολογιού, προκειμένου να τον δωρίσει στο τόπο καταγωγής του, την Αράχωβα, για να βλέπουν οι συγχωριανοί του την ώρα. Η αλλαγή αυτή, από καμπαναριό σε ρολόι, πρέπει λογικά να έγινε στις αρχές του 20ού αιώνα, περίπου γύρω στο έτος 1908 (και όχι το 1966 όπως λανθασμένα αναφέρεται στο internet).

Ενδεχομένως δε, τον μηχανισμό αυτό να τον παράγγειλε ταυτόχρονα (ή σχετικά κοντά χρονικά) με τον μηχανισμό του ρολογιού της μονής του Οσίου Λουκά, ο οποίος τοποθετήθηκε το 1908, όπως αναφέρεται στη βάση του ρολογιού της μονής.

εικ. 5: Ο Γρηγόριος Καμβασηνός, ηγούμενος της Μονής του Όσιου Λουκά και «ευεργέτης» της Αράχωβας – πηγή: 2ος τόμος του Γεωργίου Π. Κρέμου «Φωκικά» 

Ο αρχικός μηχανισμός πιθανότατα ήταν ελβετικός, και πλέον δεν υπάρχει στο ρολόι. Έχει αντικατασταθεί από νέο μηχανισμό.

Ο μηχανισμός τοποθετήθηκε στη θέση όπου πριν ήταν οι καμπάνες. Η θέση όπου τοποθετήθηκε ο μηχανισμός χτίστηκε για προστασία από τα φυσικά φαινόμενα, ενώ οι καμπάνες «ανέβηκαν»λίγο παραπάνω, στην κορυφή του πύργου.

Μάλιστα, για την εύρυθμη λειτουργία του Ρολογιού, οριζόταν από την κοινότητα της Αράχωβας «Κουρδιστής Ωρολογίου», ο οποίος κούρδιζε το Ρολόι τραβώντας και ρυθμίζοντας τα αντίβαρα που υπήρχαν στο εσωτερικό του πύργου!

Ώρα μόνο για την… μισή Αράχωβα

Στην αρχή, για λόγους που πιθανώς είχαν να κάνουν τόσο με την οικονομία όσο και με την τεχνολογία της εποχής εκείνης, ο μηχανισμός του ρολογιού τοποθετήθηκε μόνο προς την δυτική πλευρά του οικισμού. Προς τα εκεί δηλαδή όπου «έβλεπε» τα περισσότερα σπίτια.

Τα ανατολικά σπίτια (περιοχή Κούκουρα) καθώς και τα βόρεια δεν έβλεπαν την ώρα, αλλά μόνο άκουγαν τους χτύπους της καμπάνας του ρολογιού.

Στην Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του 1927, με συντάκτη τον Μέγα Κονίτσα, αναφέρεται για το Ρολόι ότι:

Η Αράχωβα έχει δυο ενοριακούς ναούς: Τον των Εισοδίων της Θεοτόκου, μητροπολιτικόν και παρά την συνοικίαν Παναγία κτισθέντα προ 80 ετών […]. Εις το κέντρον της πόλεως, άνωθι της εκκλησίας Εισόδια της Θεοτόκου και εγγύς του Δημοτικού Σχολείου, ευρίσκεται τεράστιος και απότομος ογκόβραχος όστις ονομάζεται «Καμπαναριό» εκ του παλαιού κωδωνοστασίου της εκκλησίας, ούτινος σώζωνται ακόμη λείψανα. Η κορυφή του βράχου έχει κατασκευασθή επίπεδος επ’ αυτής δε έχει κτισθή πύργος ύψους 10 μέτρων, φέρων επί της Δυτικής πλευράς του μέγα ωρολόγιον.

Η ανάβασις επί του βράχου είναι εύκολος, κατασκευασθείσης επ’ αυτού κλίμακος κυκλοτερούς. Κατ’ αρχάς το ωρολόγιον μετά του πύργου έγινε δαπάναις της κοινότητος, αλλά κατάρρευσαν κατά τον σεισμόν του 1870 ανηγέρθη υπό του Γρηγ. Καμβασινού, ηγουμένου της Μονής Οσίου Λουκά. Το σύνολον του διά κισσού περιβαλλομένου βράχου και ο πύργος του ωρολογίου παρουσιάζει γραφικόν θέαμα.

Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω (πηγή: http://rakopolio.blogspot.gr/2016/05/1920.html) το Ρολόι, που αρχικά κατασκευάστηκε με δαπάνη της κοινότητας, κατέρρευσε από τον μεγάλο σεισμό του 1870 στην περιοχή, όπου και σκοτώθηκαν 25 άτομα στην Αράχωβα, ενώ σχεδόν ισοπεδώθηκε ο Κούκουρας, η περιοχή δλδ. ανατολικά του ρολογιού.

Από κάτω το Δημοτικό Σχολείο του Συγγρού

Μετά την τοποθέτηση του ρολογιού, είχε έρθει η ώρα του Σχολείου. Το Δημοτικό Σχολείο ήταν μέχρι το 1911 λίγο πιο δίπλα από το νέο Δημοτικό (νυν Λαογραφικό Μουσείο Αράχωβας), εκεί περίπου όπου βρίσκεται σήμερα η ταβέρνα «Αγνάντιο».

Κατά την κατασκευή του Δημοτικού σχολείου, ο βράχος του Ρολογιού κόπηκε προκειμένου να πάρει τη σημερινή του μορφή. Το νέο Δημοτικό Σχολείο, πλέον λαογραφικό Μουσείο Αράχωβας, ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1909 και εγκαινιάστηκε το 1911.

Αυτό βεβαιώνεται και από το πρώτο καρτποστάλ που κυκλοφόρησε για την Αράχωβα στις αρχές του 20ου αιώνα (περί το 1906, έκδοση του Ε. Μαχαίρα από την Άμφισσα), μια πολύ σπάνια έκδοση, όπου φαίνεται πανοραμικά φωτογραφημένη η ανατολική άποψη της Αράχωβας. Στην εικόνα αυτή δεν φαίνεται το Δημοτικό Σχολείο.

εικ. 6: Το πρώτο καρτποστάλ της Αράχωβας, 1906 – Αρχείο Λουκά Παπαλεξανδρή

Το νέο Δημοτικό Σχολείο έγινε με δωρεά του Ανδρέα Συγγρού, και ήταν ένα από τα 358 ίδιας αρχιτεκτονικής Σχολεία σε ολόκληρη τη χώρα.

Με αυτό τον τρόπο αλλά και με άλλους παρόμοιους, τους οποίους περιέγραψε στη διαθήκή του, οΑνδρέας Συγγρός προσπάθησε να εξιλεωθεί, αφού σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να γίνει βαθύπλουτος, δανείζοντας τόσο το Ελληνικό όσο και το Οθωμανικό κράτος, πουλώντας μετοχές – φούσκες των μεταλλείων Λαυρίου, αλλά και συμβάλλοντας αποφασιστικά στο «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του ελληνικού κράτους το 1893.

2ος παγκόσμιος πόλεμος

Πολλά sites στο internet, αναφέρουν οτι την περίοδο του 2ου παγκοσμίου πολέμου και της Γερμανικής κατοχής οι Γερμανοί ανατίναξαν το Ρολόι από τα θεμέλιά του.

Κάτι τέτοιο δεν ισχύει!

Οι Γερμανοί ουδέποτε το βομβάρδισαν ή το ανατίναξαν και ποτέ κανένας Αραχωβίτης δεν το έχει αναφέρει αυτό.

Σε φωτογραφίες που έχουμε από την περίοδο της κατοχής αλλά και μετά, το Ρολόι στέκει πάντα στη θέση του.

Σημερινή μορφή: ρολόγια για όλους

Έτσι με τα χρόνια, το Ρολόι πήρε τη σημερινή του μορφή. Μπήκαν ρολόγια και στις υπόλοιπες 3 διευθύνσεις, την ανατολική (προς Κούκουρα), τη βόρεια και τη νότια. Στη νότια πλευρά (προς Άγιο Ιωάννη), ωστόσο, λόγω της γεωμορφολογίας δεν υπάρχει καλή ορατότητα.

Το Ρολόι της Αράχωβας όπως φαίνεται από drone. Από κάτω του το Δημοτικό Σχολείο της δωρεάς Συγγρού, πλέον λαογραφικό μουσείο (snapshot από video, fab drone)

Με αυτά λοιπόν, το Ρολόι της Αράχωβας, «μεγάλωσε»» γενιές Αραχωβιτών στη σκιά του, «βλέπωντας» τους μικρούς καθημερινούς του επισκέπτες να μαθαίνουν τα πρώτα τους γράμματα στο Δημοτικό Σχολείο, προκειμένουν να γίνουν χρήσιμα μέλη της κοινωνίας «των μεγάλων».

Χτύποι για… τυχερούς, εκλογές, και άλλες μικρές ιστορίες

Θυμάμαι χαρακτηριστικά το πόσο μεγάλος φάνταζε στα μάτια μας ο όγκος αυτός του Ρολογιού, όταν ξεκίνησα τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου.

Κοίταζα στα παράθυρα τα γλαστράκια που μας έβαζε η κυρία Λουκία να φροντίζουμε, και απέξω ο τεράστιος βράχος έμοιαζε να έχει ανέκαθεν το Ρολόι επάνω του, σαν φυσική προέκταση. Τα χειμωνιάτικα πρωινά ξεροσταλιάζαμε στην υγρασία του κισσού περιμένωντας να κάνουμε την προσευχή μας, κοιτώντας επάνω στην κορυφή της πέτρινης σκάλας τους δασκάλους μας σαν μικρούς θεούς, κι ένιωθα σαν να προσευχόμασταν σε εκείνους τους μικρούς θεους αντί για τους «μεγάλους»!

Το χιονισμένο Ρολόι της Αράχωβας σε ανατολική άποψη από drone (snapshot από video,xionodromika.gr)

Με τα χρόνια, είχαμε συνδυάσει τον χτύπο του ρολογιού με τα διαλείμματα. Στους 9 χτύπους (9 π.μ.), θέλαμε λίγο ακόμη για το πρώτο διάλειμμα. Ξεκινούσε με τους χτύπους κι η ανυπομονησία για το αν θα ήμασταν εμείς οι τυχεροί που θα μας πει ο δάσκαλος να πάμε να χτυπήσουμε το κουδούνι. Το κουδούνι τότε δεν ήταν ηλεκτρικό: το έπαιρνε ένας μαθητής από τις μεγαλύτερες τάξεις και το πήγαινε τρεχοβολώντας γύρω γύρω στο σχολείο για να ακουστεί σε όλες οι τάξεις. Θυμόμουνα επίσης ότι το 3ο διάλειμμα ήταν πάνω στους 11 χτύπους (11 π.μ.). Οπότε αν τύχαινε και είχε χτυπήσει 11 φορές και δεν είχαμε βγει διάλειμμα αρχίζαμε τη μουρμούρα. Στα επόμενα χτυπήματα εγώ δεν πολυ-έδινα σημασία, μιας και έφτανε η ώρα να φύγω για το σπίτι. Πόσα κουδούνια άραγε να έχει μετρήσει το Ρολόι…

Οι πιο αστείες και διασκεδαστικές μου εμπειρίες από το Ρολόι όμως, ήταν χωρίς αμφιβολία όταν γίνονταν εκλογές.

Τότε, περίπου τέλη της δεκαετίας του 1980 και αρχές του 1990, όταν προκηρύσσονταν εκλογές, έρχονταν για μερικές ημέρες στο Δημοτικό Σχολείο φαντάροι, προκειμένου να διασφαλίσουν την… ηρεμία και την τάξη. Οι φαντάροι διανυκτέρευαν στο Δημοτικό Σχολείο, στην αίθουσα που συνήθως έκανε μάθημα η έκτη τάξη και η οποία ήταν ακριβώς κάτω από το Ρολόι.

Ανάμεσα στην πίσω πόρτα της έκτης τάξης και του βράχου του Ρολογιού, υπήρχε ένα υπόστεγο όπου από κάτω στοίβαζαν παλιά θρανία και άλλα πράγματα, κάτι σαν αποθήκη.

Από το υπόστεγο αυτό μπορούσες εύκολα με ένα πήδημα να βρεθείς στη σκάλα που οδηγούσε στο Ρολόι. Επιπλέον, μια άλλη ξύλινη σκάλα, σχεδόν ξεχαρβαλωμένη, υπήρχε από την εκκλησία προς το υπόστεγο. Τέλος, με λίγες αναρριχητικές ικανότητες που τότε εμείς σίγουρα διαθέταμε, βρισκόσουν στο προαύλιο του Σχολείου, κάτω από την μεγάλη σιδερόπορτα της πίσω πλευράς της έκτης τάξης.

Για κακή τους τύχη οι φαντάροι το βράδυ, άφηναν τις αρβύλες τους έξω από την πόρτα, κάτι που για μας ήταν δώρο.

Αφού μαζευόμασταν, η λιανομαρίδα της περιοχής (πολλοί που θα το διαβάσουν μάλλον θα το θυμούνται), ανεβαίναμε από την ξεχαρβαλωμένη σκάλα της εκκλησίας στο υπόστεγο, βγαίναμε στο προαύλιο και σιγά σιγά αρπάζαμε τις αρβύλες των φαντάρων. Μετά ανεβαίναμε ξανά στο υπόστεγο, συγκεντρώναμε τα «θηράματά» μας, παίρναμε κατάλληλη θέση, και εκσφενδονίζαμε όλοι μαζί τις αρβύλες στην σιδερένια πόρτα της έκτης τάξης, προκαλώντας έναν εκκωφαντικό θόρυβο που σίγουρα δεν θα θέλανε να ακούσουν οι φαντάροι!

Αμέσως μετά σκορπίζαμε και κρυβόμασταν, οι πιο λεπτοί και ευέλικτοι προς την εκκλησία, και οι υπόλοιποι προς το Ρολόι, όπου και παρακολουθούσαμε τα θύματα μας, να προσπαθούν να καταλάβουν τι έχει συμβεί, κι αν… υπάρχει κίνδυνος για τη διαδικασία των εκλογών, την οποία είχαν κληθεί να υπερασπίσουν.

Αφού έβγαιναν μερικοί φαντάροι, έκαναν μια βόλτα, έψαχναν με φακούς για λίγο μέσα στη νύχτα, και ύστερα πήγαιναν ξανά για ύπνο, μην έχοντας καταλάβει τι συμβαίνει, αφού ήταν πρακτικά αδύνατο για κάποιον ξένο και μάλιστα νυσταγμένο, να βρει την… κρυμμένη λιανομαρίδα που είχε μεγαλώσει σε κείνον ακριβώς το βράχο.

Εμείς, μετά που έμπαιναν μέσα και ηρεμούσαν λίγο τα πράγματα… ξανά το βιολί μας.

Το τι γέλια κάναμε με το πώς αντιμετώπιζαν οι φαντάροι -κάθε φορά και διαφορετικά- τα καμώματά μας, δεν περιγράφεται…

Έτσι, μεγαλώσαμε εμείς, μεγάλωσε και το Ρολόι μας. Το Δημοτικό Σχολείο μεταφέρθηκε σε νέα κτίρια, ενώ το κτίριο όπου μέχρι πρότινος ήταν το Δημοτικό Σχολείο, έγινε λαογραφικό μουσείο, όπου μπορούν οι περαστικοί και οι επισκέπτες να μάθουν για την ιστορία της Αράχωβας και των κατοίκων της και να θαυμάσουν την υπέροχη θέα από τον βράχο.

Oι ιστορίες που συμβαίνουν στο Ρολόι είναι πλέον διεθνείς, μιας και οι περισσότεροι επισκέπτες του νομίζω ότι είναι από άλλες χώρες που περνάνε για να επισκεφτούνε τους Δελφούς και σταματάνε για φωτογραφίες και για να δούνε το μουσείο και τη θέα.

Κι έτσι, η -κάποιου είδους- «Παγκοσμιοποίηση» χτύπησε και το Ρολόι της Αράχωβας, όπως τόσα και τόσα άλλα. Ένα Ρολόι που δεν βλέπει πλέον τα μικρά Αραχωβιτάκια να ξεκινάνε τη ζωή τους από τόσο κοντά. Αλλά μόνο θυμάται κάποιες ωραίες και αστείες ιστορίες από το παρελθόν…

Γιώργος Κατσιάμπας

08/2017

Φωτογραφίες

Τις παρακάτω φωτογραφίες τράβηξα τον 08/2017 με Nikon D3300. Είναι ελεύθερες για χρήση από οποιονδήποτε.

Φωτογραφίες (08/2017, Γιώργος Κατσιάμπας, Nikon D3300)

Αυτή λοιπόν είναι η μικρή (ή μεγάλη) ιστορία του ρολογιού της Αράχωβας, όπως την κατέγραψα σαν απλός παρατηρητής και όπως την θυμάμαι. Ελπίζω να φανεί σε κάποιους χρήσιμη, ή ακόμη και διασκεδαστική. Ευχαριστώ πολύ τον φίλο Λουκά Παπαλεξανδρή για την υπομονή του και για τις χρήσιμες υποδείξεις του στη διόρθωση του κειμένου.

Κλείνω με την αγαπημένη μου φωτογραφία από το Ρολόι της Αράχωβας, από την Christina Filippis, όπου φαίνεται το Ρολόι της Αράχωβας εμπρός από το απέραντο διάστημα, με τη λεζάντα: «Τόσο απέραντο το διάστημα και τόσος λίγος ο χρόνος για να το εξερευνήσουμε».

Photo by: Christina Filippis