Η Επανάσταση του 1821 στη Φωκίδα
Αθανάσιος Διάκος.
Αγωνιστές καταγόμενοι απο τα χώματα της, σήκωσαν το λάβαρο της επανάστασης και θυσιάστηκαν για την πολυπόθητη ελευθερία. Δεν θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε την ιστορική διήγηση των γεγονότων χωρίς την αναφορά μας στον Επίσκοπο των Σαλώνων, Ησαία τον κληρικό ο οποίος συμμετείχε στην Φιλική εταιρεία, πέταξε τα άμφια αγωνιζόμενος για την ελευθερία και έπεσε ηρωικά μαχόμενος γι αυτή. Η ελληνική επανάσταση κυρήχθηκε στη Ρούμελη στις 24 Μαρτίου 1821 και ο Ησαίας ευλογησε τα όπλα των Ανδρών του αγωνιστή Πανουργιά στο Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία.Η Φωκίδα, υπο τις εντολές των οπλαρχηγών της οργανώθηκε άμεσα απο την αυγή της επανάστασης καθώς η γεωγραφική θέση που κατείχε αποτελούσε στρατηγικής σημασίας πέρασμα. Αναμεσα σε Ηπειρο και Πελοπόννησο, εμποδίζε την διάβαση του εχθρού χάρη στα στενά της Γραβιάς και της Δαυλίδας και των ορών Παρνασσού, Γκιώνας και Βαρδουσίων. Την επομένη της κηρυξης της, η επανάσταση ξεκίνησε στην Λιβαδειά .Στις 27 Μαρτίου τα Σάλωνα βρέθηκαν σε κατάσταση πολιορκίας απο τα παλικαρια. Στις 10 Απριλίου ανήμερα της Κυριακής του Πάσχα έληξε η πολιορκία του κάστρου των Σαλώνων και οι Τούρκοι παραδόθηκαν στη δύναμη του Πανουργιά. Στην μάχη της Αλαμάνας στις 23 Απριλίου 1821 ο Ησαίας πολέμησε κρατώντας τον σταυρό εναντιον των στρατευμάτων του Ομέρ Βρυώνη όπου και επεσε ηρωικά.
Στην μάχη της Αλαμάνας επίσης πληγώθηκε,ο μεγαλος ήρωας του 1821 Αθανάσιος Διάκος ο οποίος την επομένη καταδικάστηκε σε μαρτυρικό θάνατο απο τον Ομέρ Βρυώνη. Στην πρόταση του Βρυώνη να του παραχωρησει θέση αξιωματικού του τούρκικου στρατού ο Αθ. Διάκος αρνήθηκε ηρωικά «Εγω Γραικός γεννήθηκα,Γραικός θενα πεθάνω». Η θυσία του αυτή ενίσχυσε το φρόνημα των αγωνιζόμενων. Η συμβολή του Αθανασίου Διάκου στον αγώνα για την Επανάσταση και ο μαρτυρικός του θάνατος για την ελευθερία συγκινεί όλους τους Ελληνες. Σήμερα, μνημείο τιμά τον μεγαλο ήρωα του 1821 κοντα στην γέφυρα της Αλαμάνας όπου έδωσε την τέλευταία μάχη του και οι προτομές του στέκουν αγέρωχες στην πλατεία της Αρτοτίνας και της Μουσουνίτσας. Προς τιμήν του ήρωα της επανάστασης Αθανασίου Διάκου έχουν θεσπισθεί και τελούνται κάθε χρόνο στον Αθανάσιο Διακο και στην Αρτοτίνα «τα Διάκεια».
Ιστορική νικηφόρα μάχη εναντιον του Ομερ Βρυώνη στο Χάνι της Γραβιάς, έδωσε και ο οπλαρχηγός Οδυσσέας Ανδρούτσος με 120 άνδρες στις 8 Μαιου 1821. Σε αντίθεση με τα έξι παλικάρια του Ανδρούτσου που έπεσαν ηρωικά στη μάχη, τα θύματα των Τουρκων ήταν πολυάριθμα. Η ήττα του Βρυώνη στο Χάνι της Γραβιάς τον συγκλόνισε έντονα και τον ανάγκασε να οπισθοχώρησει στην Ευβοια.Απο τότε το Χανι της Γραβιάς θεωρείται σταθμός στην Απελευθέρωση των Ελλήνων. Αξιόλογη ήταν και η συμβολή του πολεμιστή Γκούρα Ιωάννη, γεννημένου στην Γκουρίστα της Παρνασσίδας, ο οποίος διακρίθηκε για την στρατηγική του ικανότητα.Στην πολιορκία των Σαλώνων στρατολόγησε 700 άνδρες ενώ συμμετείχε και στην νικηφόρα μάχη στο Χάνι της Γραβιάς. Στις 17 Μαΐου 1821,μετά την απελευθέρωση των Σαλώνων, ο τούρκικος στρατός κινήθηκε απειλητικά προς τα Σάλωνα με σκοπό να καταπνίξει την επανάσταση. Στην θέση Αρβανιτοράχη, κοντά στο χωριό Ντρέμισσα, σημερινός Πανουργιάς, με αρχηγό τον Ιωάννη Γκούρα δόθηκε μια νικηφόρα μάχη.Η επιτυχής έκβαση της μάχης αυτής γέμισε αισιοδοξία και ανύψωσε το ηθικό των αγωνιστών για την ελευθερία. Στη μνήμη των Πεσόντων στη μάχη της Ντρέμισσας μάλιστα, η τρίτη Κυριακή του Μαΐου κάθε έτους, αποτελεί θεσμοθετημένη Εορτή.
Ο ήρωας του 1821 με καταγωγή απο τον Άβορο της Δωρίδας, αγωνιστής για την ελευθερία και την δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους,ο Μακρυγιάννης διακρίθηκε στους απελευθερωτικούς αγώνες της Ελλάδας. Το 1820 μυήθηκε στην Φιλική εταιρεία και πήρε μέρος σε πολλές μάχες. Αυτοδίδακτος, με τον ερχομό του Καποδίστρια, διορίσθηκε Γενικός αρχηγός Σπάρτης και το 1829 γραφει τα απομνημονευματα του. «Είμαστε εις το εμείς και όχι εις το εγώ» Με τη φράση του αυτή καθολικοποιεί την επιτυχία της απελευθέρωσης της Ελλάδας και την καθιστά έργο συλλογικό και όχι ατομικό, αποπέμποντας τα παράσιτα του εγωισμου και της φιλαρχίας. Ενα οικουμενικό μήνυμα γνήσιας συνεργασίας και ειρήνευσης προβάλλεται μέσα απο τα λόγια του πολεμιστή του 21’ο οποίος κατάφερε να μαθει γράμματα σε προχωρημένη ηλικία.
Απο την αναφορά μας δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τον πολεμιστή Σκαλτσοδήμο απο την Αρτοτίνα Δωρίδος ο οποίος διακρίθηκε για τις νίκες του εναντίον του Δράμαλη στην μάχη της Υπάτης 1822 και στη μάχη στο Χάνι του σκορδά 30/6/1826. Ηρωικά πολέμησε για την ελευθερία και ο οπλαρχηγός Βασίλειος Μαστραπάς με καταγωγή απο το Διακόπι Δωρίδος. Στις 14 Ιουλίου του 1824 δόθηκε μια ακόμη ιστορική μάχη, στην Άμπλιανη. Στην μάχη αυτή,η οποία κατέληξε νικηφόρος για τους αγωνιστές της επανάστασης,αναχαιτίσθηκε ο τούρκικος στρατός και διωκόμενος οριστικά απο τη Δυτική Ελλάδα. Οι τοπικοί σύλλογοι της Φωκίδας και οι θεσμικοί της φορείς τιμούν τους ήρωες της επανάστασης του 1821 και διοργανώνουν ετήσιες εορτές στις οποίες αποδίδουν την ευγνωμοσύνη τους για την αγαθό της Ελευθερίας και τα ιδεώδη της αυτοθυσίας και του ηρωισμού των αγώνων τους τα οποία με περίσσεια αξιοπρέπεια κληρονόμησαν στις επόμενες γενιές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ.