ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ

Γράφει ο Γιώργος Λούκας

Ανοίγω τον υπολογιστή και μέσα στο χάος των εικόνων και των πληροφοριών, στέκομαι στη ακόλουθη δήλωση: « το γραπτό μήνυμα και η απαγόρευση κυκλοφορίας έχουν «υψηλό συμβολισμό», καθώς δεν δίνουν το σήμα ότι «ξεκινάει το πάρτυ». «Αυτά τα μέτρα έχουν και μια παιδαγωγική λειτουργία», δηλώνει  σαν παλαιάς κοπής ηθικολόγος, ο Υπουργός Επικρατείας Γ. Γεροπετρίτης.

Έτσι, χωρίς να το καταλάβω το μυαλό μου γυρνάει κάμποσα χρόνια πίσω, όταν ως μαθητές ύστερα από ένα βαρετό μάθημα ή ύστερα από ένα ακόμη πιο βαρετό κήρυγμα, μαζευόμασταν έξω από την αίθουσα και μουγκρίζαμε με όλη μας τη δύναμη.

Βλέπουμε λοιπόν, ό,τι ο ρόλος του γονέα- δασκάλου μεταφέρεται με έναν διαφορετικό πρίσμα και στην πολιτική ηγεσία, η οποία ντύνεται ως προστάτιδα δύναμη (και ως «γνώση») των ανώριμων,  πλασμάτων, που  από μικροί μαθητές γίνονται απλώς μεγαλύτεροι μαθητές, οι οποίοι λοξοδρομούν συχνά-πυκνά απ' το σωστό δρόμο και γι' αυτό χρειάζονται συνεχή επιτήρηση και διδασκαλία.

Πολιτικοί με πατερναλιστικό ύφος, ξεπετιούνται συνεχώς, μιμούμενοι όπως έχουν διδαχθεί απ' τους επικοινωνιολόγους τους, το ύφος των γονέων που κάποτε και για μια μακρά περίοδο,  ασκούσαν καθολικό έλεγχο, θέλοντας να μας επαναφέρουν εκ νέου στη θέση του αβοήθητου νηπίου, το οποίο αναζητά συνεχώς τη μαμά του.

Μας μιλούν δε, -όταν δεν χρησιμοποιούν αυτόν τον ξύλινο λόγο-, σαν διαφημιστές, με ένα εξαντλητικά απλό και επαναλαμβανόμενο, ανούσιο  λόγο, σαν να απευθύνονται σε παιδιά που μαθαίνουν τις πρώτες τους λέξεις, τοποθετώντας μας σε μια υποτιμητική σφαίρα ανίδεων, οι οποίοι το μόνο που χρειάζονται να καταλάβουν είναι ότι κάποιος τους προσέχει και προνοεί για το καλό τους.

Σε αντίθεση με τους περισσότερους ( φυσιολογικούς)γονείς όμως, που συνειδητά τουλάχιστον θέλουν κάποια στιγμή να ωριμάσουν τα παιδιά τους και να αυτονομηθούν, οι πολιτικοί φροντίζουν κάθε φορά να μας υπενθυμίζουν πόσο απαραίτητοι και αναγκαίοι για τη ζωή μας είναι.

Όμως όταν οι πολίτες αντιμετωπίζονται ως μάζα που χρειάζεται διαχείριση, η πολυπόθητη υπευθυνότητα που θα ήθελαν να επιτύχουν, εξατμίζεται. Γιατί η υπευθυνότητα έρχεται μόνο μέσα από τη Γνώση και την ενεργό συμμετοχή, κάτι το οποίο στην πραγματικότητα οι  πολιτικοί μας δεν θέλουν, γιατί θα χάσουν τη δουλειά τους.

Πλέον βιώνουμε ξεκάθαρα τη μετάβαση από τις πειθαρχικές κοινωνίες του 19ου και 20ου αιώνα, στις κοινωνίες ελέγχου του 21ου αιώνα. Ενώ οι πειθαρχικές κοινωνίες οργάνωσαν σύμφωνα με το φορντικό πρότυπο, μεγάλους χώρους εγκλεισμού, όπως  το σχολείο, τον στρατό, το εργοστάσιο ,την εργασία κ.τλ.. , στις κοινωνίες ελέγχου η επιτήρηση, απλώνεται στον ανοιχτό χώρο και στην προοπτική μιας ολοκληρωτικά παιδαγωγούμενης κοινωνίας.

Τα μηνύματα κ. Γεροπετρίτη τα έχει καταργήσει η κοινωνία στην πράξη εδώ και πολύ καιρό. Οι αστυνομικοί «κάνουν ότι ελέγχουν, εμείς «παριστάνουμε» ό,τι είμαστε συνεπείς , εσείς προσποιείστε ό,τι ασκείτε έλεγχο.  Και… κάτι τελευταίο, τώρα που από σήμερα πήραμε την παιδαγωγική μας επάρκεια...

Αν δεν έχει πειστεί ο πολίτης, ότι αυτό που κάνει έχει νόημα, όσο έλεγχο κι αν προσπαθήσετε να ασκήσετε, όσο φόβο κι αν διαχέετε… ποτέ δεν θα καταφέρετε να νομιμοποιηθείτε στη συνείδηση των ανθρώπων ως προστάτες του κοινού καλού.

Και όπως θα μας συμβούλευε και ο Καστοριάδης:

"Εάν όμως ο λαός είναι νήπιο, τότε ας μη μιλάμε για Δημοκρατία. Εάν ο ελληνικός λαός δεν είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, τότε, ας του ορίσουμε έναν κηδεμόνα. Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός -όπως και κάθε λαός- είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται σήμερα".