"ΤΡΟΙΖΗΝΙΚΟΣ" Το ιστορικό του μέσα από σημειώσεις.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ  ΠΗΓΗΣ «ΤΡΟΙΖΗΝΙΚΟΣ» ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ  Πληροφορίες από Παναγιώτη Λαγογιάννη τ. υπάλληλος ΤΟΕΒ ,κάτοικος Αράχοβας-Βοιωτίας

                                            

                         -------------------------------

               Μετά από πλημμύρα που σημειώθηκε το 1927  στην  Ιτέα  ο Λουκάς Τσότρας, κάτοικος Αράχοβας που είχε ηλεκτρική Εταιρεία στην Ιτέα ευαισθητοποιήθηκε από ένα φόνο που έγινε τότε εξ΄ αιτίας της διανομής των νερών του ποταμού «Πλειστού» στην  Κίρρα και σκέφθηκε ότι τέτοια προβλήματα θα εξέλειπαν  εάν χρησιμοποιούνταν για άρδευση τα νερά της λίμνης στο «Λιβάδι» Παρνασσού.

Έκανε τη σκέψη ότι θα μπορούσε να κατεβάσει τα νερά από την θέση  « Πληγούρα» Λιβαδιού στις Φαιδριάδες και από εκεί στο  «Αρκουδόρεμα» Δελφών ώστε να διοχετεύονταν για άρδευση του ελαιώνα. ΄Όμως η Αρχαιολογική Υπηρεσία δεν  χορήγησε την άδεια για το έργο αυτό.

Εκείνη την εποχή 1932 βάσει Νόμου εάν κάποιος δήλωνε μια πηγή την οποία δεν την διεκδικούσε κανείς ή δεν είχε κάποιος έννομο συμφέρον  επ΄ αυτής είχε δυνατότητα  ο   οποιοσδήποτε  να την δηλώσει στο Δήμο στα Διοικητικά όρια  της οποίας υπάγονταν .

΄Έτσι και ο Λουκάς Τσότρας την δήλωσε   επ΄ ονόματί του στο Δήμο Αράχοβας ως πηγή « ΤΡΟΙΖΗΝΙΚΟΣ»

και  αφού προηγήθηκε σχετική  ανακοίνωση του Δήμου και  κανείς δεν εμφανίστηκε να την διεκδικήσει περιήλθε στην κατοχή του το 1933.

Τότε συνεργάστηκε με την Αγροτική Τράπεζα προκειμένου να γίνουν μελέτες μέτρησης ως προς την ποσότητα  και την διάρκεια των νερών της πηγής  « ΤΡΟΙΖΗΝΙΚΟΣ». Μετά δε από σχετική αίτησή του, έλαβε εντολή από το Υπουργείο Δημοσίων ΄Έργων και Βιομηχανίας να εκμεταλλευθεί τα νερά. Συνέλαβε δε την σκέψη να φτιάξει σήραγγα για διττή εκμετάλλευση:

Α. την άρδευση του ελαιώνα για τις περιοχές Αράχοβας, Δελφών, Χρισσού, Ιτέας και Κίρρας.

Β. την εκμετάλλευση της υδατόπτωσης για  παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

                  Μετά τον πόλεμο του 1940 το Δημόσιο το 1949 αφαίρεσε τα δικαιώματα της ατομικής εκμετάλλευσης των νερών του  « ΤΡΟΙΖΗΝΙΚΟΥ» και δημιούργησε τους αναγκαστικούς Συνεταιρισμούς Εγγείων – Βελτιώσεων «ΑΣΕΒ».

Μετά την καθιέρωση του σχεδίου ΜΑΡΣΑΛ το 1949  για  την ανάπτυξη της Ελλάδας  καθιερώθηκε Πρόγραμμα το οποίο χρηματοδοτούσε ώριμες μελέτες αναπτυξιακών έργων. Ο Λ. Τσότρας είχε   έτοιμη μελέτη για την κατασκευή σήραγγας μήκους 1.320μ.η οποία εντάχθηκε στο σχέδιο ΜΑΡΣΑΛ. Η γύρω από την πηγή έκταση είναι  ιδιωτική.

Το 1950 συνεστήθη ο «ΑΣΕΒ» με μέλη όλους τους κατοίκους των προαναφερόμενων 5 χωριών που είχαν κτήματα στην περιοχή. Τότε καθορίστηκε από τις Γενικές Συνελεύσεις αποζημίωση για την αξία της μελέτης  καθώς και ποσό  χιλίων (1.000) χρυσών λιρών Αγγλίας για τον Λουκά Τσότρα που παραχώρησε την πηγή «ΤΡΟΙΖΗΝΙΚΟΥ». Επίσης, καθορίστηκε να λαμβάνει μισθό ο Λουκάς Τσότρας μέχρι την ηλικία των 65 χρόνων του  για τα χρέη του ως  Δ/ντού  του «ΑΣΕΒ» και σύνταξη  εφόρου ζωής χωρίς να μεταβιβάζεται στους κληρονόμους του.

Το έργο της πηγής εκτελέστηκε από το Υπουργείο Δημοσίων Έργων για λογαριασμό του Υπουργείου Γεωργίας και μέχρι σήμερα έχει παραχωρηθεί η εκμετάλλευση όχι όμως και η κυριότητα.

Το πρώτο σκέλος της άρδευσης των κτημάτων πραγματοποιήθηκε το δεύτερο όμως της ηλεκτρικής ενέργειας δεν έχει πραγματοποιηθεί. Μέσα στο λιβάδι υπήρχε σούδα που πήγαινε τα νερά στις 4 καταβόθρες, που απορροφούσαν κάποιο νερό. Το μεγαλύτερο μέρος το απορροφούσε η «πληγούρα» δηλ. το Λιβάδι όπου το έδαφος είναι σαθρό και χάνεται εύκολα. Το βαθύτερο μέρος της λίμνης είναι 3 μ.  Ο ΤΟΕΒ δεν έχει υποχρέωση για την αποστράγγιση. Αντίθετα μπορεί να παίρνει όσο νερό χρειάζεται για την άρδευση του ελαιώνα Χρισσού, Κίρρας και Ιτέας. Στην πηγή υπάρχουν δύο πόρτες. Η μία είναι ασφαλείας και η άλλη ρυθμίζει τον όγκο του διερχόμενου από την σήραγγα νερού.

Λέλα Μπακολουκά πρωην Αντιδήμαρχος Δελφών: Από τις σημειώσεις μου 05.03.2005