Έτσι χτίστηκε ο οικισμός των ΆΣΠΡΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ. Ολόκληρο το ιστορικό της περιοχής.

Πηγές:

Φιλιππίδης Δ., ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, Αθήνα, εκδ. ΜΕΛΙΣΣΑ

Κωσταγιάννη-Κρητικού Γεωργία, Φιλόλογος.

Θεοχάρης Γιώργος, υπέυθυνος σύνταξης του π. Εμβόλιμον

Λιμεναρχείο Άσπρων Σπιτιών

ΑΣΠΡΑ ΣΠΙΤΙΑ

Άσπρα Σπίτια (1977-2013)

Τα Άσπρα-Σπίτια βρίσκονται στο νομό Βοιωτίας και αποτελούν έναν οικισμό που ανέρχεται σε 612 στρέμματα ενώ σήμερα αποτελείται από 1072 κατοικίες. Σχεδιασμένος από το Γραφείο Δοξιάδη (1965), ο οικισμός, χτίστηκε αποκλειστικά για το προσωπικό της εταιρίας «Αλουμίνιο της Ελλάδος». Σύμφωνα με την άποψη των αρχιτεκτόνων ο χαρακτήρας της πόλης έπρεπε να θυμίζει έναν οικισμό που αναπτύχθηκε φυσιολογικά μέσα στο τοπίο και την παράδοση των κατοίκων του, χωρίς όμως ευτελείς γραφικότητες και με ένα απλό, δυνατό και πρωτόγονο αρχιτεκτονικό ρυθμό. Πρότυπα του οικισμού αυτού στάθηκαν διάφορα οικιστικά σχέδια από άλλες χώρες, επίσης επιμελημένα από το γραφείο Δοξιάδη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος σχεδιασμού της περιμέτρου των Άσπρων Σπιτιών που σύμφωνα με τον παρακάτω τοπογραφικό και τυπικό στοίχο σπιτιών σχηματίζει ένα λατινικό L με το κάτω μέρος του να συνορεύει με τη θάλασσα.

Χάρτης Άσπρων Σπιτιών

Το γραφείο Δοξιάδη, που ανέλαβε το σχεδιασμό, ήταν διεθνώς αναγνωρισμένο καθώς έως σήμερα έχει επιτελέσει σημαντικά έργα εντός και εκτός του ελλαδικού χώρου. Αξιόλογα παραδείγματα είναι:

Γραφείο Δοξιάδη

1. Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών (Ελληνικό)

2. Υπουργείο Πετρελαίου στο Ρίαντ της Σαουδικής Αραβίας

3. Δημαρχείο της πόλης Malden (Μασαχουσέτη-ΗΠΑ)

Επίσης ο ιδρυτής του γραφείου, Δοξιάδης, κατά τη διάρκεια της ζωής του έλαβε πολλά βραβεία και παράσημα καθώς το 1976 του έγινε μετά θάνατον τιμητική απονομή χρυσού μεταλλίου από το Βασιλικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής του Καναδά. Ακόμη, ένας από τους αρχιτέκτονες των Άσπρων Σπιτιών, ο Μιχάλης Φωτιάδης επιμελήθηκε το σχεδιασμό του κτηρίου του νέου μουσείου της Ακρόπολης.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ

Καθώς κατεβαίνουμε τις στροφές πριν φτάσουμε στον οικισμό βλέπουμε την πινακίδα που γράφει Παραλία Διστόμου αλλά και Άσπρα Σπίτια. Πολλοί νομίζουν ότι η ονομασία Άσπρα Σπίτια είναι νέα και δόθηκε στο οικισμό παράλληλα με την ίδρυση του Εργοστασίου. Αλλά οι ειδικοί μελετητές που μελέτησαν και χάραξαν τον οικισμό έδωσαν το όνομα Άσπρα Σπίτια στηριζόμενοι σε αρχαίες μαρτυρίες.

1.
Η περιοχή αναφέρεται με το όνομα - Άσπρα Οσπίτια- σε έγγραφο που βρίσκεται στην Μονή Ιβήρων (στον Άγιο Όρος). Όταν το 1499 ο σουλτάνος Βαγιαζήτ με μία τουρκική αρμάδα κυρίευσε την Ναύπακτο ξεχείμασε στα -Άσπρα Οσπίτια-.

2. Ο σουλτάνος Σελίμ Β΄ (1566-1576) αποφάσισε να γίνει κύριος όλων των κτημάτων της κατακτημένης Ελλάδας. Θέλησε λοιπόν να πάρει και τα κτήματα της Μονής του Οσίου Λουκά. Ευτυχώς βρέθηκαν δέκα δραστήριοι μοναχοί, συγκέντρωσαν το ποσό των 60.540 άσπρων, τουρκικό νόμισμα τεράστιο για την εποχή εκείνη, και πλήρωσαν το αντίτιμο των κτημάτων σε πλειστηριασμό. Τότε το τουρκικό φιρμάνι ονόμασε τα κτήματα της Μονής του Οσίου Λουκά, ένα προς ένα, και έδωσε το σύνορο μέχρι τα Άσπρα Οσπίτια.

3. Το 1798 ο Πατριάρχης της Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος ο Ε' (που τον κρέμασαν οι Τούρκοι το Πάσχα του 1821 στην κύρια είσοδο του Πατριαρχείου γιατί τον θεώρησαν υπαίτιο για την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης) καθόρισε τα σύνορα των κτημάτων της Μονής του Οσίου Λουκά μέχρι το Άσπρον Οσπίτιων με πατριαρχικό σιγγίλιο.

4. Όταν η Ελλάδα ήταν υπό την τουρκική εξουσία πολλοί Ευρωπαίοι συνήθιζαν να την επισκέπτονται για να θαυμάσουν τις αρχαιότητες, που ήταν γνωστές από την κίνηση της Αναγέννησης. Αναφέρονται ως περιηγητές ο Άγγλος Τζωρζ Ουέλερ, ο Γάλλος Ιάκωβος Σπον και ο Άγγλος Ριχάρδός Χανόβερ. Αυτοί στις εντυπώσεις τους αναφέρουν την περιοχή των Άσπρων Σπιτιών και της Αντίκυρας σε χρονολογίες από το 1765 εώς το 1835.

5. Σε Γαλλικό χάρτη της περιοχής του Κορινθιακού κόλπου, που βρίσκεται σε Μουσείου της Σύρου σημειώνεται η περιοχή Άσπρα Oσπίτια κατά της παραπάνω χρονολογίες.

Οι ιδρυτές του οικισμού σεβόμενοι τις ιστορικές μαρτυρίες που αναφέρθηκαν, δεν έδωσαν ένα νέο όνομα στον οικισμό, αλλά διατήρησαν αυτή την ιστορική ονομασία.

ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ Ο ΟΙΚΙΣΜΟΣ

Ο χώρος του οικισμού των Άσπρων Σπιτιών είχε χαραχθεί μέχρι την άνοιξη του 1963 όταν όλες οι μελέτες είχαν τελειώσει. Ήταν μια μικρή κοιλάδα γεμάτη από ελιές όπου κάτοικοι του Διστόμου είχαν χτίσει καμιά εικοσαριά σπίτια και κατέβαιναν για τις ελιές ή για μπάνιο το καλοκαίρι. Μια έκταση 6.000 δέντρων ανήκε στη μονή του Οσίου Λουκά η οποία έλαβε αποζημίωση για την απαλλοτρίωση αυτών. Τα περισσότερα σπίτια που υπήρχαν στην παραλία ήταν κυρίως χαμόσπιτα τα οποία τα πήρε αργότερα το εργοστάσιο αποζημιώνοντας τις οικογένειες και χτίζοντάς τους σπίτια στον οικισμό Περιστεράς. 

Ελαιώνας και παραλιακά χαμόσπιτα (1962)

Τα σπίτια μετά το κανάλι προς τη μεριά του εργοστασίου παραμένουν ιδιόκτητα μέχρι και σήμερα. Από αυτά που διατηρούν ακόμα το παλαιό αρχιτεκτονικό στυλ είναι αυτό του κ. Π. Κωσταγιάννη και το γωνιακό του Δ. Πετσάβα. Το πρώτο φέρει αρχικό ιδιοκτήτη κάποιον Κωσταντέλο (κάτοικος Λειβαδιάς) και αργότερα πέρασε στην οικογένεια Κωσταγιάννη. Το σπίτι χτίστηκε το 1897 και αποτελούνταν από τρία δωμάτια με πρόσοψη στη θάλασσα, η οποία αποτελείται από μεγάλες ακανόνιστες πέτρες ενώ τα δωμάτια από πλίνθους και λάσπη. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του σπιτιού είναι το εκθαμβωτικό ταβάνι που αναπαριστά το ζωδιακό κύκλο που φέρει στη μέση έναν άγγελο. Ο τρίτος σε σειρά ιδιοκτήτης κ. Λ. Κωσταγιάννης χρησιμοποίησε το ένα δωμάτιο για καφενείο και τα άλλα δύο για κατοικία. Οι τωρινοί ιδιοκτήτες μετέτρεψαν το καφενείο σε αποθήκη και αφού κατεδάφισαν τα άλλα δύο δωμάτια, έχτισαν ένα νέο σπίτι από πάνω. Το ταβάνι που προαναφέρθηκε, αφαιρέθηκε και προσφέρθηκε στον Όσιο Λουκά, ο οποίος δυστυχώς δεν το έχει αξιοποιήσει.

Σπίτι κ.Κωσταγιάννη

Ο κ. Λ. Πετσάβας, που διατέλεσε και δήμαρχος Διστόμου, κληροδότησε το σπίτι στα εγγόνια του τα οποία το ανακαίνισαν διατηρώντας το ως εξοχικό. Το σπίτι στην αρχή γκρεμίστηκε εσωτερικά και μόνο ο σκελετός και η εξωτερική του όψη παρέμειναν ακέραια διατηρώντας έτσι την αρχοντική ομορφιά του.

Γωνιακό σπίτι

Αξιόλογο σπίτι θεωρείται επίσης η λεγόμενη βίλλα Ζουϊσάνς (=ευτυχία) ή σπίτι του Μέγα. Χτισμένο την περίοδο του μεσοπολέμου από τον προαναφερθείσα εύπορο, βιομήχανο Λειβαδίτη, το σχέδιο ήταν βασισμένο στη γαλλική κουλτούρα. Δεν κατεδαφίστηκε ακόμα και μετά την ίδρυση του εργοστασίου. Παρ’ όλα αυτά ανακαινίστηκε για να μην καταρρεύσει από το ίδιο το εργοστάσιο που αποζημίωσε τον ιδιοκτήτη του. Μετά που χτίστηκε το εργοστάσιο φιλοξένησε πολλές οικογένειες ενώ αργότερα το υπόγειο χρησιμοποιήθηκε σαν μπαρ για να διασκεδάζουν οι εργαζόμενοι. Για τα λόγο αυτό έμεινε γνωστή ως βίλλα της χαράς διότι γίνονταν διάφορα πάρτυ. Μία περίοδο παραχωρήθηκε στο μουσείο των Δελφών που όμως δεν μπόρεσε να το αξιοποιήσει για οικονομικούς λόγους. Η βίλλα κατέληξε και πάλι στο εργοστάσιο.

Σπίτι του Μέγα

Τα σχέδια των σπιτιών είχαν ετοιμαστεί και ο χώρος είχε διαμορφωθεί. Για την κατασκευή του οικισμού χρησιμοποιήθηκαν δεκάδες μηχανήματα της εταιρίας ‘Κύκλος’, μπουλντόζες, εκσκαφείς, οδοστρωτήρες, φορτωτές, γερανοί που όργωναν κάθε μέρα την περιοχή. Οι εργατοτεχνίτες και οι μηχανικοί ήταν Έλληνες και ξένοι που βάλθηκαν να αλλάξουν την όψη του τοπίου. Οι άνθρωποι που εργάστηκαν για την κατασκευή έφτασαν κάποτε τις τρεις χιλιάδες.

Διαδικασίες κατασκευής (γερανός)

Οι εργασίες για την δημιουργία των Άσπρων Σπιτιών ξεκίνησαν μετά τον σχηματισμό του πρόχειρου οικισμού του Αγίου Αθανασίου. Τον Οκτώβριο του 1963 έκαναν την εμφάνισή τους στα Άσπρα Σπίτια τα πρώτα σπίτια από γκρίζα πέτρα. Υπολογίζεται πως χρησιμοποιήθηκαν περίπου 90.000 τόνοι υλικά για την κατασκευή, 42.000 τόνοι τσιμέντο, 5.450 τόνοι σίδερα-μπετόν, 11.500 m³ ξυλεία. Παράλληλα προχωρούσαν και οι έρευνες για την ανεύρεση νερού και γίνονταν τα πρώτα πηγάδια. Συνολικά έγιναν γεωτρήσεις 4.800 m, ανοίχτηκαν πηγάδια 1.400 m και τοποθετήθηκαν 18.500 m αγωγοί.

Διαδικασία κατασκευής

Η πόλη χωρίστηκε σε 4 γειτονιές οι οποίες περιβάλλονται από αυτοκινητοδρόμους που χαράχθηκαν και αργότερα ασφαλτοστρώθηκαν, εσωτερικά κανείς κινείται ακολουθώντας ένα δίκτυο πεζοδρόμων, ενώ κάθε μονάδα κατοικίας έχει το οικόπεδό της. Ακόμα στην παραλία ανατολικά από την βίλλα Ζουϊσάνς υπήρχαν σπίτια δεκατριών οικογενειών που έμεναν μόνιμα στα Άσπρα Σπίτια.

Άσπρα Σπίτια (1966)

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ

Οι πρώτοι Γάλλοι που ήρθαν στην περιοχή έμειναν στην Αντίκυρα απογοητευμένοι από αυτά που αντίκρισαν. Τους είχαν υποσχεθεί τον παράδεισο και δεν είδαν παρά μόνο έναν ελαιώνα. Παρολ’ αυτά θεώρησαν τον τόπο κατάλληλο και τον αξιοποίησαν.

Η κατασκευή του οικισμού χωρίστηκε σε τρεις περιόδους. Το ’64 χτίστηκαν τα πρώτα σπίτια, από γκρίζα πέτρα, βασισμένα σε νέα αρχιτεκτονικά πρότυπα που πρωτοχρησιμοποιήθηκαν στη Λιβύη.

Πρώτα Σπίτια

Στην λαϊκή είχε εγκατασταθεί ένας τεράστιος γερανός ο οποίος κατασκεύαζε μεγάλες πλάκες σε μέγεθος τοίχου τις οποίες έστηναν και έφτιαχναν τα σπίτια. Ήταν μία τεχνική για να προχωρήσει γρήγορα το έργο του οικισμού. Η επέκταση πραγματοποιήθηκε με τη δεύτερη φάση. Την περίοδο εκείνη χτίστηκε ο πύργος, μία πρωτοπόρα κατασκευή για εκείνη την εποχή, αυτός ήταν και ο λόγος που όλοι ήθελαν να κατοικήσουν εκεί, γιατί τους προσέδιδε κύρος. Υπάρχει μια αντίληψη ότι χτίστηκε για να καλύψει το φουγάρο που έβγαζε καπνό εξαιτίας της κεντρική θέρμανσης απ’ όλα τα σπίτια.

Με την τρίτη φάση χτίστηκαν τα νεότερα και καλύτερα σπίτια που αποτελούνταν από μεγάλα διαμερίσματα, καθώς επίσης εκείνη τη χρονική περίοδο χτίστηκε και το γήπεδο. Όλη αυτή η συνεχής βελτίωση των σπιτιών πραγματοποιήθηκε για να προφυλαχθούν οι υψηλόμισθοι από επαναστάσεις. Τέτοια σπίτια αποτελούν οι βίλλες στην παραλία και τα Μετέωρα.

Σχέδια πολυκατοικιών

Νεότερα σπίτια

Πολυκατοικίες μηχανικών

ΚΤΗΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ

Κεντρική Πλατεία 1975-2013

Το Αλουμίνιο παράλληλα με το χτίσιμο φρόντισε για την παροχή κτηρίων κοινωνικής προσφοράς, σχολείων, αθλητικών εγκαταστάσεων, κατάλληλων κέντρων αναψυχής και αξιοσέβαστων ναών. Όλα τοποθετήθηκαν στην κεντρική πλατεία, (τα καταστήματα, η τράπεζα, το ΙΚΑ) η οποία προηγουμένως ήταν γήπεδο όπου λάμβαναν μέρος γυμναστικές εκδηλώσεις. Πολλά από τα σημερινά καταστήματα χρησιμοποιούνταν ως βοηθητικές αίθουσες του γηπέδου. Μετά την δημιουργία της πλατείας δεν ήταν λίγες οι φορές που αυτή ανασκευάστηκε. Το εργοστάσιο, χάρη στην καλή οικονομική του κατάσταση, διοργάνωσε διαγωνισμό όπου ο νικητής, κάτοικος των Άσπρων Σπιτιών, ανέλαβε τον τελικό σχεδιασμό της. Ένα πραγματικό στολίδι για την μικρή αυτή πόλη είναι το εστιατόριο-μπαρ-Pâtisserie. Αποτελείται από το ισόγειο που λειτουργεί ως εστιατόριο και από τον 1ο όροφο όπου βρίσκεται δεύτερο εστιατόριο και ένα μπαρ, είναι το σημερινό Περοκέ.

Οι ναοί του οικισμού διακρίνονται σε τρείς χριστιανικές εκκλησίες, μία καθολική και δύο ορθόδοξες, μία κύρια των Άγιων Πάντων και το εκκλησάκι της Αναλήψεως. Το τελευταίο χρονολογείται από πολύ παλιά, πριν το χτίσιμο του εργοστασίου, από τότε που ζούσαν στην περιοχή οι πρώτοι κάτοικοι (1850). Χτίστηκε από το δήμο Διστόμου και η εμφάνισή του δεν ήταν πάντοτε η σημερινή. Από τότε έχει ανακαινιστεί πολλές φορές για να μην καταρρεύσει.

Όταν έγινε το εργοστάσιο χτίστηκε η καθολική εκκλησία με την πρώτη φάση, εξαιτίας των Γάλλων που κατοικούσαν στην περιοχή και των εργαζόμενων από τις Κυκλάδες, που λόγω της Βενετοκρατίας ήταν καθολικοί. Στην περιοχή μας κατοικούν ακόμη κάποιοι καθολικοί στην Αντίκυρα, συνταξιούχοι, και η συγκεκριμένη εκκλησία λειτουργεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως τη Μεγάλη Παρασκευή. Για την πραγματοποίηση της λειτουργίας συνεργάζεται ο πάτερ Μιχαήλ.

Τελευταία χτίστηκε η μεγαλύτερη ορθόδοξη εκκλησία των Αγίων Πάντων και ονομάστηκε έτσι ώστε να μην υπάρχουν διενέξεις. Τοποθετείται στην κεντρική πλατεία και το σχέδιο που ακολουθεί είναι παλαιοχριστιανική βασιλική με τρούλο. Το κτήριο είναι ενιαίο χωρίς τέμπλο και αποφασίστηκε από τον κατασκευαστή και τους επιτρόπους να πάρει αυτή τη μορφή για να φαίνεται ο ιερωμένος και να μπορεί ο πιστός ευκολότερα να συμμετάσχει στο εκκλησίασμα. Δίπλα από το ιερό έκτισαν και το μικρό παρεκκλήσι της Αγίας Σοφίας.

Το σχολείο των Άσπρων Σπιτιών τα πρώτα χρόνια στεγαζόταν σε προκάτ κτίρια κοντά στην λαϊκή (σημερινές αίθουσες του συλλόγου γυναικών, ΣΕΟ). Αργότερα, όμως, επειδή μεγάλωσαν τα τμήματα παραχώρησαν στο σχολείο τα αποδυτήρια του γηπέδου που αποτελούνταν από ευρύχωρες αίθουσες. Αρχικά ιδρύθηκε το γυμνάσιο με μία τάξη, μετά με τρείς κ.ο.κ. , αυξάνονταν δηλαδή καθώς αυξάνονταν και τα παιδιά. Αργότερα, το ’66 με παρέμβαση των γονιών άνοιξε το γυμνάσιο, το οποίο χτίστηκε πριν από το λύκειο. Όλα τα σχολεία της περιοχής, δημοτικό-γυμνάσιο-λύκειο, φέρουν την ονομασία ‘’Άσπρων Σπιτιών’’, και είναι τα μοναδικά, γιατί ιδρύθηκαν με παράσταση του συλλόγου γονέων και όχι του δήμου Διστόμου.

Γήπεδο και γυμναστικές αίθουσες

Αυτό όμως που θα έπρεπε να μας προβληματίσει είναι το γιατί επιλέχθηκε η συγκεκριμένη περιοχή για να χτιστεί το εργοστάσιο και κατ’ επέκταση ο οικισμός στον οποίο κατοικούμε. Δηλαδή, τι το ιδιαίτερο περιλάμβανε η περιοχή και επιλέχθηκε για αυτό το σκοπό; Αυτό, λοιπόν, το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι το πλούσιο έδαφος σε βωξίτη. Πριν τη δημιουργία του εργοστασίου υπήρχαν δύο σκάλες φόρτωσης, μία με ταινία και μία χωρίς. Η ταινία ήταν χειροκίνητη και οι εργάτες γέμιζαν βαρέλια με βωξίτη και τα φόρτωναν στα καράβια με γερανό. Πλοία έρχονταν από τη Ρωσία έπαιρναν βωξίτη και έφευγαν για τον Βόρειο Παγωμένο ωκεανό όπου άραζαν στο λιμάνι αρχάγγελος στην ανταρκτική. Οι σκάλες δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ για την παράδοση βωξίτη στο εργοστάσιο και μετά το ’65 εγκαταλείφτηκαν οριστικά. Υπολείμματά τους υπάρχουν ακόμη και σήμερα στον παραλιακό δρόμο προς το εργοστάσιο. Παρολ’ αυτά η περιοχή αξιοποιήθηκε, αφού μετά το κτίσιμο του εργοστασίου η εταιρία Μπάρλος έκανε γεωτρήσεις και έσκαψε όλη την περιοχή για την ανεύρεση βωξίτη. Σήμερα ορυχεία βωξίτη υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή.

Αξίζει να σημειωθεί πως το εργοστάσιο παράλληλα για τα όσα έκανε για τον οικισμό φρόντισε έτσι ώστε η λειτουργία του και η εκπομπή ρυπών να είναι μέσα στα όρια που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτός είναι και ο λόγος που το 2012 επιλέχθηκε η χρήση του φυσικού αερίου, με σκοπό να σταματήσει η εκπομπή αερίων ρύπων από την καύση του μαζούτ. Ακόμη, τη δεκαετία του ’70 έχτισε το βιολογικό καθαρισμό των Άσπρων Σπιτιών - Αντίκυρας έτσι ώστε τα λύματα των οικισμών να μην πέφτουν πλέον στην θάλασσα ακατέργαστα. Επιπλέον, στην προστασία των κατοίκων του οικισμού συνέβαλε και η άριστη γεωγραφική θέση, στη οποία οι βόρειοι δυνατοί άνεμοι που φυσούν απομακρύνουν από την περιοχή τα αέρια που παράγει το εργοστασίο.

ΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Η περιοχή μας περιλαμβάνει έναν ικανοποιητικό αριθμό λιμανιών. Το σπουδαιότερο είναι αυτό του Αλουμινίου που χτίστηκε το 1960-1963. Αποτελείται από 160 m ιδιωτικού λιμένα και η χρήση του είναι εμπορική και βιομηχανική, εξυπηρετεί δηλαδή τις εμπορικές πράξεις του εργοστασίου. Τα καράβια δεν αράζουν στον χώρο του λιμανιού παρά μόνο σε περίπτωση κακοκαιρίας, γεγονός που δεν έχει συμβεί μέχρι τώρα. Είδη πλοίων με τα οποία συναναστρέφεται το εργοστάσιο είναι φορτηγά-δεξαμενόπλοια, χωρητικότητας 45.000-50.000 κόρων, που έρχονται σε αυτό φέρνοντας βωξίτη ή τροπικό βωξίτη από την Αφρική και την Βραζιλία. Ακόμη, δρομολόγια πραγματοποιούν και μικρά καράβια από την Ρωσία που φέρνουν βωξίτη, αλουμίνα, σόδα ή κάρβουνο και παίρνουν αλουμίνιο, αλουμίνα ή πλάκες αλουμινίου. Το χρόνο πραγματοποιούνται 450 κατάπλους, το ποσοστό όμως αλλάζει χρόνο με τον χρόνο. Το λιμεναρχείο, το οποίο δημιουργήθηκε μετά το 1965, πραγματοποιεί στα καράβια τους ελέγχους που προβλέπονται από την νομοθεσία.

Λιμάνι εργοστασίου

Το μικρό λιμανάκι του Αγίου Νικολάου υπήρχε από τη δεκαετία του 1980 και αργότερα χρηματοδοτήθηκε από το εργοστάσιο, το οποίο και το διαχειρίζεται. Δεν αποτελεί μαρίνα και εξυπηρετεί αποκλειστικά αλιευτικούς σκοπούς. Περιλαμβάνει εξοπλισμό 100-120 σκάφοι και λειτουργεί από το σύλλογο ερασιτεχνών αλιέων "Τρίαινα".

Στα Άσπρα Σπίτια υπάρχει ένα μικρό κρηπίδωμα-προβλήτα που εκτελούνται οι ενέργειες λιμεναρχείου σε περίπτωση ανάγκης. Έχει την δικαιοδοσία να δίνει εντολές στο ρυμουλκό το οποίο βοηθάει το εργοστάσιο και πληρώνεται από τα καράβια.

Το λιμάνι της Αντίκυρας με την ονομασία μπαστούνι, που είναι και το μεγαλύτερο, εκτείνεται από την αρχή του οικισμού μέχρι την άλλη άκρη με το τέλος του να οριοθετείται από το στρατόπεδο της Αεροπορίας, αποτελεί φυσικό λιμάνι και επεκτάθηκε το 2000. Εκτελεί χρέη μαρίνας και το χειμώνα μπορούν να μπαρκάρουν πλοία και ιστιοφόρα. Παρολ’ αυτά έχει ποικίλες χρήσεις, μία από αυτές είναι ως αλιευτικό καταφύγιο. Το 2006 χτίστηκε ο Φάρος στο λιμάνι της Αντίκυρας από τον δήμο και όχι από το λιμενικό ταμείο ενώ ο ρόλος του είναι διακοσμητικός και όχι λειτουργικός.

Λιμάνι της Αντίκυρας

Ο φάρος της Αντίκυρας

Ένα ακόμη λιμάνι της περιοχής είναι αυτό του Αγίου Ισιδώρου το οποίο ξεκίνησε να χτίζεται από το 2008 και τελειοποιήθηκε το 2012 ενώ νομικά παραδόθηκε το 2013. Στην μορφή μοιάζει με ένα “ταφ” (Τ) σχηματίζοντας έτσι δύο (Π) δημιουργώντας περισσότερες θέσεις για τα πλοία, περίπου 150. Αρχικά ξεκίνησε να χτίζεται για αλιευτικό καταφύγιο αλλά στην συνέχεια η χρήσεις του δεν περιορίστηκαν. Σήμερα λιμενίζονται μόνιμα ιστιοφόρα. 

Λιμάνι του Αγίου Ισιδώρου

http://local.e-history.gr/pages/viewpage.action?pageId=17204083