ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΝΟΙΑΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ

Γράφει η Σωτηρία Δεβενέ-Πνευμονολόγος

“Μόνο τα έχοντας ζώα πνεύμονας αναπνέουσι”

Αριστοτέλης.

Η υπνική άπνοια, είναι μια σοβαρή διαταραχή, που εμφανίζεται όταν η αναπνοή

του ατόμου διακόπτεται κατα την διάρκεια του ύπνου. Άπνοια ορίζεται ως η πλήρης

διακοπή της ροής του αέρα για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα και χωρίζεται σε 2

τύπους. Την αποφρακτική άπνοια, όταν τα τοιχώματα του φάρυγγα συμπίπτουν και

μπλοκάρουν τον αεραγωγό, και την κεντρική όταν ο εγκέφαλος δεν στέλνει τις

απαραίτητες οδηγίες στους αναπνευστικούς μύες για να γίνει η αναπνοή.

Ενώ η υπόπνοια, είναι η ελάττωση της ροής αέρα κατά 50% ή λιγότερο

συνδιαστικά με πτώση του κορεσμού οξυγόνου κατά 4% ή/και αφύπνιση.

Βάσει του αριθμού των επεισοδίων απνοιών/υποπνοιών την ώρα,το σύνδρομο

χαρακτηρίζεται ως ήπιο (5-15 επεισόδια/ώρα ύπνου), μέτριο (15-30επεισόδια/ώρα),

σοβαρό (>30 επεισόδια /ώρα ύπνου).

Το σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο είναι πάρα πολύ συχνό στον πληθυσμό,

περισσότερο από ότι πιστεύεται.Υπολογίζεται πως το 9% των ανδρών και 4% των

γυναικών παρουσιάζουν ανωμαλίες κατά τον ύπνο, μάλιστα στους ροχαλίζοντες

το ποσοστό εκτινάσσεται στο 60%.Παράγοντες που προδιαθέτουν στην

αποφρακτικήάπνοια στον ύπνο, είναι η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ

πριν τον ύπνο, η λήψη αγχολυτικών/υπνωτικών χαπιών, ρινίτιδες, πολύποδες ρινικής

κοιλότητας, υπερτροφικές αμυγδαλές, η ύπτια θέση, ορμονικοί παράγοντες όπως η

εμμηνόπαυση, ο υποθυρεοειδισμός, η μεγαλακρία, σκελετικές διαταραχές όπως

μικρογναθία και οπισθογναθία.

Οι ασθενείς συνήθως αναφέρουν ημερήσια υπνηλία ( η πιο συχνή διαταραχή ),

απώλεια μνήμης, σύγχηση, αλλαγή στον χαρακτήρα, χρόνια κόπωση, πονοκέφαλο,

ξηρότητα του λαιμού, δυνατό ροχαλητό (συνήθως το αναφέρει ο/η σύντροφος ), ύπνο

ανήσυχο και μη αναζωογονητικό που δεν ξεκουράζει, νυχτουρία, εφίδρωση,

νυχτερινή στηθάγχη, νυχτερινά επισόδια αρρυθμιών, πνευμονική καρδία,

πολυκυταρραιμία.Καλά τεκμηριωμένη είναι είναι η συσχέτιση του συνδρόμου

με Καρδιαγγειακές παθήσεις, Αρτηριακή υπέρταση, Εγκεφαλικά επεισόδια,

Σακχαρώδη διαβήτη, Πνευμονική υπέρταση, μεταβολικές διαταραχές, αλλά και με

μείωση της σεξουαλικής διάθεσης και δραστηριότητας καθώς και με τροχαία

ατυχήματα. Οι απνοικοί ασθενείς που δεν ακολουθούν θεραπευτική αγωγή έχουν

7 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να προκαλέσουν τροχαίο ατύχημα, συγκριτικά με τους

υγιείς.

Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό, στην συγκέντρωση πληροφοριών από

τον/την σύντροφο, στην λεπτομερή κλινική εξέταση. Μέθοδος εκλογής για την

μελέτη των διαταραχών της αναπνοής στον ύπνο, είναι η πραγματοποίηση

πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ενώ ο

ασθενής κοιμάται, καταγράφονται η ηλεκτρική εγκεφαλική δραστηριότητα,

οι κινήσεις των ματιών, η μυική δραστηριότητα, ο καρδιακός ρυθμός, η

αναπνευστική προσπάθεια, η ροή αέρα, τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα, η θέση του

σώματος. Οι καταγραφές αναλύονται από εξειδικευμένο γιατρό. Η μελέτη ύπνου

διενεργείται σε επίσης εξειδικευμένο κέντρο,αλλά η νέα τεχνολογία επιτρέπει

αν ο ασθενής προτιμά να διεξαχθεί στο σπίτι.

Το σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο (ΣΑΥ ) είναι μια χρόνια νόσος που απαιτεί

μακροχρόνια και πολυπαραγοντική αντιμετώπιση. Οι ασθενείς έχουν ενεργό ρόλο

στην επιλογή της θεραπείας τους, που σαν στόχους έχει την κατάργηση των

συμπτωμάτων, την αποφυγή επιπλοκών όπως αρτηριακή υπέρταση, έμφραγμα

μυοκαρδίου, εγκεφαλικά επεισόδια, αιφνίδιος θάνατος, την μείωση του κινδύνου

ατυχημάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Στις ήπιες μορφές της νόσου έχουν προταθεί μέθοδοι θεραπείας όπως η απώλεια

βάρους, η αποφυγή χρήσης αλκοόλ καθώς και αγχολυτικών/υπνωτικών χαπιών προ

του ύπνου, η αποφυγή μεγάλων γευμάτων πριν τη κατάκλιση, να κοιμάται ο ασθενής

στο ένα πλευρό.

Στις ήπιες-μέτριες μορφές της νόσου έχουν χρησιμοποιηθεί ενδοστοματικές

συσκευές/νάρθηκες οι οποίες εξασφαλίζουν τη βατότητα του ανώτερου αεραγωγού

κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επίσης έχουν προταθεί και χειρουργικές τεχνικές από

τη διόρθωση της σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος μέχρι τη σταφυλο-υπερώιο-

φαρυγγοπλαστική. Η φαρμακευτική θεραπεία αφορά μόνο τις περιπτώσεις

υποθυρεοειδισμού και μεγαλακρίας.

Παρ' όλα αυτά η αποτελεσματικότερη και βασική θεραπεία του συνδρόμου,

παραμένει η εφαρμογή συνεχούς θετικής πίεσης των αεραγωγών μέσω ρινικής

μάσκας. Το μηχάνημα αυτό παρέχει συνεχή ροή αέρα μέσω μάσκας η οποία

προσαρμόζεται στη μύτη ή μύτη και στόμα και η πίεση του αέρα κρατάει το

φάρυγγα ανοιχτό κατά τον ύπνο.

Η αναγνώριση και αντιμετώπιση του συνδρόμου άπνοιας στον ύπνο ( ΣΑΥ),

είναι αναγκαίες για την αποφυγή σοβαρών επιπτώσεων στον οργανισμό του

πάσχοντος αλλά και στο περιβάλλον του.

Κλέινοντας θα δανειστώ μια πρόταση από ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε στο

Διαδύκτιο πριν μερικά χρόνια , από έναν ασθενή με σύνδρομο άπνοιας:

“ Το ροχαλητό είναι κραυγή για βοήθεια από έναν άνθρωπο που αγωνίζεται

να πάρει ανάσα.”