Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) (το μούρο της ευτυχίας)είναι η κοινή ονομασία που έχει επικρατήσει εκτός Κίνας για ένα φρούτο, που παράγεται από δύο πολύ συγγενικά μεταξύ τους είδη και τα οποία έχουν πολύ μικρές διαφορές: το Lycium barbarum και τοLycium chinense, που ανήκουν στην οικογένεια των σολανοειδών (Solanaceae). Είναι ενδημικά είδη της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ασίας.
Το φυτό Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) είναι γνωστό εδώ και αιώνες στην Κίνα και στην περιοχή του Θιβέτ. Στην Κίνα αναφέρεται στις λαϊκές παραδόσεις από το 2.800 π.Χ. Χρησιμοποιείται στην κινεζική ιατρική για τις ευεργετικές του ιδιότητες όσον αφορά την τόνωση της λειτουργίας του ήπατος και των νεφρών.
Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) γενικά, αναζωογονεί και δίνει ενέργεια σε ολόκληρο τον οργανισμό. Κάποιοι πιστεύουν ότι το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) είναι το μυστικό της μακροζωίας.
Ο φημισμένος Li Qing Yuen ή Li Ching-Yun, που έζησε μέχρι την ηλικία των 252 ετών (1678-1930),κατανάλωνε Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) καθημερινά.
(Φώτο του Li Qing Yuen το 1927 στην κατοικία τουΚινέζου στρατηγού Yang Sen)
Στην αγγλική λέγεται επίσης εκτός από Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) και ως wolfberry. Γενικά είναι γνωστό με πολλά ακόμη ονόματα, αλλά άσχετα με τη γεωγραφική προέλευση του φυτού, οι ονομασίες Γκότζι του Θιβέτ ήΓκότζι των Ιμαλαΐων και Γκότζι Κινέζικο, είναι οι πιο κοινές ονομασίες που χρησιμοποιούνται στο εμπόριο υγιεινών τροφίμων, για προϊόντα που προέρχονται από αυτά τα φυτά. To Lycium barbarum, καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο και είναι περιζήτητο για τις θεραπευτικές και τις ευεργετικές του ιδιότητες.
Τα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) είναι φυλλοβόλα, πολυετή φυτά, με ξυλώδη κορμό και φτάνουν σε ύψος από 1 μέχρι 4 μέτρα. Το Lycium chinenseκαλλιεργείται στο νότιο τμήμα της Κίνας και συνήθως είναι πιο κοντό, ενώ το Lycium barbarumκαλλιεργείται στα βόρεια, κυρίως στην αυτόνομη περιοχή Ningxia Hui, και είναι ψηλότερο. Το Lycium barbarum φτάνει σε ύψος από 2,5 έως 4 μέτρα, και ανθίζει κατά τους μήνες Ιούνιο έως Αύγουστο. Μπορεί να αναπτυχθεί σε αμμώδη και αργιλώδη εδάφη που είναι θρεπτικά φτωχά, και σε ηλιόλουστους ή ημισκιερούς τόπους.
Τα φύλλα του Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) σχηματίζονται επάνω στους βλαστούς και είναι είτε εναλλασσόμενα, είτε σε δέσμες των τριών ή περισσοτέρων. Το σχήμα των Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) είναι λογχοειδές (σαν πλατιά αιχμή δόρατος). Μοιάζει με το φύλο της ελιάς σε σχήμα αλλά το χρώμα του είναι πιο ανοιχτό πράσινο και τρυφερό.
Έχουν διαστάσεις περίπου 7 εκ. μήκος με 2,5 εκ. πλάτος και οι άκρες τους είναι τραχιές ή κυκλικές.
Επάνω στα στελέχη σχηματίζονται από ένα μέχρι τρία άνθη, που έχουν 1 με 2 εκ. πλάτος. Ο κάλυκας του Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) (που τελικά διαρρηγνύεται από το αναπτυσσόμενο μούρο) αποτελείται από πέταλα σε σχήμα καμπάνας ή σωληνωτά, που διαμορφώνονται σε μικρούς, τριγωνικούς λοβούς. Η στεφάνη του κάλυκα του Γκότζι Μπέρι (Goji Berry), που σχηματίζεται από τα πέταλα του άνθους, έχει χρώμα μοβ ή πορφυρό, με πλάτος 9 με 14 χιλιοστά και διαθέτει πέντε ή έξι λοβούς μικρότερους από το σωλήνα. Οι στήμονες του Γκότζι Μπέρι (Goji Berry)διαθέτουν ανθήρες που ανοίγουν. Η ανθοφορία του φυτού Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) παρατηρείται από τον Ιούνιο ως το Σεπτέμβριο και η ωρίμανση των καρπών Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος, το υψόμετρο και το κλίμα.
Τα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) παράγουν φρούτα όπως τα μούρα σε έντονο πορτοκαλι-κόκκινο χρώμα και ελλειψοειδές σχήμα 1–3-cm μήκος και είναι πολύ τρυφερά και μαλακά. Ο κάθε καρπός Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) περιέχει μεγάλο αριθμό από σπόρους. Σε κάθε Γκότζι Μπέρι (Goji Berry)ο αριθμός των σπόρων ποικίλει ανάλογα με την ποικιλία και το μέγεθος του καρπού, περιέχοντας 10-60 μικροσκοπικούς κίτρινους σπόρους, που βρίσκονται συμπιεσμένοι μέσα σε καμπύλο έμβρυο.
Η καταγωγή του κοινού αγγλικού ονόματος "wolfberry" είναι άγνωστη, και ίσως προκύπτει από σύγχυση με το όνομα του γένους (Lycium), που ταιριάζει με τη λέξη "Lycos", ελληνική λέξη για τον λύκο (wolf). Στον αγγλόφωνο κόσμο, η λέξη Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) έχει χρησιμοποιηθεί από τις αρχές του 21ου αιώνα ως συνώνυμο της "wolfberry". Η λέξη "goji" είναι προφορά της gouqi στηνΤαϊβάν Hokkien, το επίσημο καθαρευουσιάνικο κινεζικό όνομα του φυτού, που αναπτύχθηκε στη Δύση για τα εν λόγω εμπορικά προϊόντα wolfberry.
Lycium είναι το όνομα του γένους, που προέρχεται από την αρχαία νότιο-ανατολική περιοχή της Λυκίας. Το Lycium chinense περιγράφεται για πρώτη φορά από τον Σκοτσέζο βοτανολόγο Philip Miller στην όγδοη έκδοση του βιβλίου του "Το Λεξικό του Κηπουρού", που δημοσιεύθηκε το 1768.
Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) έχει ιστορία πολλών αιώνων χρήσης στην Κίνα, όπου εκτιμάται ιδιαίτερα για τις ιατρικές, θεραπευτικές και ευεργετικές ιδιότητές του. Μεταξύ άλλων το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry)θεωρείται ισχυρό αντιγηραντικό και ενισχυτικό της μακροζωίας. Ως επιβεβαίωση αυτής της άποψης, άνθρωποι που ζουν σε κάποιες περιοχές της Κίνας, όπου το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) καλλιεργείται καιχρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό, απολαμβάνουν ένα πολύ υψηλό προσδόκιμο ζωής και μια καλή γενική υγεία.
Τα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) δεν βρίσκονται σχεδόν ποτέ φρέσκα, εκτός από τις περιοχές παραγωγής τους, και συνήθως πωλούνται σε ανοιχτά κουτιά και μικρές συσκευασίες, σε ξηρά μορφή. Ο βαθμός αποξήρανσης ποικίλλει στα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry): Κάποιοι καρποί παραμένουν μαλακοί και κάπως κολλώδεις, όπως οι σταφίδες, ενώ άλλοι μπορεί να είναι πολύ σκληροί.
Η γεύση από τα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) μοιάζει με της σταφίδας, αφήνοντας και μια μικρή αίσθηση ντομάτας και κερασιού. Τα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry)μπορούν να φαγωθούν ωμά ή να μαγειρευτούν. Οι Κινέζοι κάνουν σούπες με Γκότζι Μπέρι (Goji Berry)και παρασκευάζουν επίσης ένα κρασί. Τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί των Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) καταναλώνονται ως λαχανικό. Ως τρόφιμο, τααποξηραμένα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry), παραδοσιακά μαγειρεύονται πριν την κατανάλωση. Τα ξερά Γκότζι Μπέρι (Goji Berry)προστίθενται συχνά σε ρύζι, μούσλι, γιαούρτι, κλπ. Χρησιμοποιείται επίσης σε κινέζικες τονωτικές σούπες, σε συνδυασμό με κοτόπουλο ή χοιρινό κρέας, με λαχανικά, ή μαζί με άλλα βότανα, όπως άγρια γλυκοπατάτα, και με τη ρίζα γλυκόριζας.
Οι καρποί Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) επίσης βράζονται για τσάι, συχνά μαζί με άνθη χρυσάνθεμου ή και κόκκινα τζίτζιφα, ή με κάποιο άλλο βότανο για τσάι, και είναι διαθέσιμοι και σε συσκευασίες ως τσάι.
Επίσης, παράγονται διάφορα κρασιά που περιέχουν Γκότζι Μπέρι (Goji Berry), και μερικά από αυτά είναι μίγμα σταφυλιού και Γκότζι Μπέρι (Goji Berry).
Τα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) θεωρούνται ως μια από τις πλουσιότερες φυσικές πηγές θρεπτικών συστατικών.
Τα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) Περιέχουν βήτα-Καροτίνη, βιταμίνη C, βιταμίνη Β1 και Β2, καθώς και μια σειρά άλλων βιταμινών, μεταλλικά στοιχεία, αντιοξειδωτικά και αμινοξέα. Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) περιέχει πολλούς υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπαρά και διατροφικές ίνες απαραίτητα για το σώμα.
Περιέχει διάφορες φυτοστερόλες, όπως την αντιφλεγμονώδη Β-σιτοστερόλη, η οποία περιορίζει την απορρόφηση της χοληστερόλης και συμβάλλει στη σεξουαλική ευρωστία.
Σε κλινική έρευνα σε ηλικιωμένους ασθενείς, βελτιώθηκε η σεξουαλική ικανότητα στο 35% των περιπτώσεων.
Περιέχει «ωφέλιμα» λίπη, όπως ω-6 και λινολεϊκό οξύ, που είναι ρυθμιστές της ορμονικής λειτουργίας.
Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) έχει αντιμικροβιακές και αντιμυκητιασικές ιδιότητες.
Οι καρποί του Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) θεωρούνται εκ παραδόσεως ως Υπέρ-Τροφή (Super Foods).
Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) είναι το πρώτο σε περιεκτικότητα άγριο φρούτο αντιοξειδωτικών ουσιών.
Συγκριτικά το πορτοκάλι περιέχει 750 μονάδες αντιοξειδωτικά, το σπανάκι 1260 μονάδες, το βατόμουρο 2400, το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) 25100 μονάδες αντιοξειδωτικές.
Ο χυμός του Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) δυναμώνει την καρδιά και αποτρέπει τις ταχυπαλμίες.Καταπολεμά την αϋπνία και ενισχύει τη μνήμη.
Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) περιέχει πολυσακχαρίτες, που ρυθμίζουν τη λειτουργία της υπόφυσης και την έκκριση μιας ορμόνης που καθυστερεί τη γήρανση.
Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) ανακουφίζει τις εγκύους από την πρωινή ναυτία, ενισχύει το μεταβολισμό και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) χρησιμοποιείται με επιτυχία για την απώλεια βάρους, καθαρίζει το αίμα και βοηθά στην αποτοξίνωση του σώματος.
Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) χαρίζει αίσθημα ευεξίας και αισιοδοξίας.
Μελέτες σε χοιρίδια έχουν δείξει ότι έχει προστατευτική δράση για το συκώτι.
Τα εκατό γραμμάρια μεταποιημένου μούρου Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) περιέχει 370 θερμίδες. Στην εμπορική πρακτική υποστηρίζουν ότι οι πολυσακχαρίτες που περιέχουν τα προϊόντα από Γκότζι Μπέρι (Goji Berry), μεταξύ των οποίων αρκετοί "χυμοί γκότζι», έχουν εκτεταμένα βιολογικά οφέλη για την υγεία, αν και κανένας από τους ισχυρισμούς αυτούς δεν έχει αποδειχθεί από ιατρική έρευνα.
Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική χρησιμοποιούν τα φύλλα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) σε συνδυασμό με το φλοιό της ρίζας για να παρασκευάσουν ένα τσάι με θεραπευτικές επίσης ιδιότητες.
Κινεζικές μελέτες δείχνουν ότι αναστέλλουν ορισμένες από τις γονιδιακές μεταλλάξεις που οδηγούν σε καρκίνο, ενώ ο καρπός Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) έχει αντικαρκινικές και ανοσοτονωτικές ιδιότητες.
Επιπλέον, μπορούν να βοηθήσουν τον οργανισμό με τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας ή θεραπείας με ακτινοβολία για τον καρκίνο.
Τα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) περιέχουν και γερμάνιο, ένα ορυκτό που θεωρείται ότι έχει ισχυρές αντικαρκινικές ιδιότητες.
Τα ασιατικά αυτά φρούτα έχουν την ικανότητα να καταπολεμήσουν τους δύο βασικούς παράγοντες που προάγουν τις καρδιακές παθήσεις, την οξειδωμένη χοληστερόλη και την αυξημένη αρτηριακή πίεση.
Επίσης, εκτιμάται ότι τα Γκότζι Μπέρι (Goji Berry)εμπλουτίζουν το αίμα με θρεπτικά συστατικά και προάγουν την κυκλοφορία του, και αποτελούν εξαιρετικό βοήθημα στη διατήρηση της καλής όρασης και στη βελτίωσή της.
Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) μπορεί να καταναλωθεί σε καθημερινή βάση, για να προσφέρει γενική ευεξία.
Το φυτό Lycium barbarum μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως φράχτης και να σταθεροποιήσει αμμώδη εδάφη, γιατί σχηματίζει γερές ρίζες και αναπτύσσεται πολύ καλά σε αμμώδη εδάφη.
Το Γκότζι (Lycium barbarum) είναι ένα από τα αρχαιότερα άγρια φαρμακευτικά φυτά και ήταν βασικό στοιχείο στη διατροφή των Κινέζων αγροτών για τουλάχιστον 2.000 χρόνια.