ΟΙ ΑΔΥΣΩΠΗΤΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ & Η ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ, ΣΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΗΜΕΡΙΑ ΤΩΝ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΩΝ

Ο χειμερινός τουρισμός στη χώρα μας αναπτύσσεται, όχι άδικα, στη σκιά της μεγάλης επιτυχίας του θερινού τουρισμού. Σε μια χώρα που φημίζεται για τον ήλιο και τις θάλασσές της προκαλεί απορία να μιλάς για χιόνια και ψηλά βουνά! ......Είναι όμως γεγονός ότι οι επισκέψεις (εισιτήρια) στα Χιονοδρομικά Κέντρα (ΧΚ) της Ελλάδας υπερβαίνουν τις 400 χιλιάδες ετησίως, ενώ ο αριθμός των Χιονοδρόμων εκτιμάται ότι ξεπερνά τις 200 χιλιάδες άτομα. Τα ΧΚ αποτελούν τη ναυαρχίδα του χειμερινού τουρισμού στην Ελλάδα, με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης!

Τα ΧΚ παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές όσον αφορά τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά, όπως το μήκος και η διάστρωση των πιστών, η μεταφορική ικανότητα των αναβατήρων, η αξιοπιστία χιονοκάλυψης και λειτουργίας, το φυσικό κάλος, η απόσταση από τα αστικά κέντρα, ο αριθμός και η ποιότητα των καταλυμάτων της περιοχής, οι προσφερόμενες ανέσεις, οι προωθητικές ενέργειες, οι εκδηλώσεις, κλπ. Όπως φαίνεται στον Πίνακα 1, κάποια ΧΚ διαθέτουν πίστες πιο μεγάλες και από 25 Km, ενώ άλλα μικρότερες και από 2 Km. Το ΧΚ Παρνασσού έχει επενδύσει στην εγκατάσταση αναβατήρων τελευταίας τεχνολογίας – αποσυμπλεκόμενων, μεγάλης ταχύτητας, με καμπίνες – για τη μεταφορά των επισκεπτών όσο το δυνατόν γρηγορότερα και ψηλότερα, ενώ τα περισσότερα άλλα αρκούνται σε αναβατήρες παλαιάς τεχνολογίας.

Τα ΧΚ διαφέρουν επίσης όσον αφορά το υψόμετρο των πιστών, ενώ κάποια έχουν εγκαταστήσει, έστω και σε περιορισμένη κλίμακα, συστήματα τεχνητής χιόνωσης. Όλα τα ΧΚ δίνουν μεγάλη σημασία στην μακρύτερη κατά το δυνατόν περίοδο λειτουργίας, χωρίς η προσπάθεια να στέφεται με επιτυχία το ίδιο σε όλα.

Προκειμένου να κάνουν την επιλογή, που ταιριάζει στις ανάγκες και τα οικονομικά τους, οι Χιονοδρόμοι καταφεύγουν σε πληροφορίες που βρίσκονται στις ιστοσελίδες των ΧΚ, καθώς και σε άλλους ειδικούς ιστότοπους και περιοδικά. Οι πηγές αυτές, εύκολα προσβάσιμες στον καθένα, παρέχουν λεπτομερείς πληροφορίες για τις τιμές και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ΧΚ, και έγκειται στην ελεύθερη βούληση των Χιονοδρόμων να κάνουν την επιλογή εκείνου που τους ταιριάζει περισσότερο. Σε μια ελεύθερη αγορά, όπως αυτή των Χιονοδρομικών, αναμένεται στενή συσχέτιση μεταξύ των προσφερόμενων υπηρεσιών από τη μια μεριά και της τιμής & επισκεψιμότητας, και από την άλλη. Από μελέτες που έχουν γίνει για τα Χιονοδρομικά Αυστρίας, Γαλλίας, κ.ά. προκύπτει μια απ’ ευθείας συσχέτιση ποιότητας – τιμής. Στην παρούσα ανάλυση αποδεικνύεται ότι και στην Ελλάδα η ζήτηση συσχετίζεται με την προσφορά σε εκπληκτικά μεγάλο βαθμό. Η ικανοποίηση των Χιονοδρόμων συμπίπτει με την ευημερία των Χιονοδρομικών!

Σαν μέτρο της ζήτησης επιλέγεται το γινόμενο του μέσου ετήσιου αριθμού εισιτηρίων επί την τιμή του ημερήσιου εισιτηρίου ενηλίκου κατά τις εορτές και τις αργίες. Το γινόμενο αυτό δίνει μια καλή ένδειξη (προς τα πάνω) του ετήσιου κύκλου εργασιών. Η προσφορά από το άλλο μέρος καθορίζεται από ένα σύνολο ποιοτικών χαρακτηριστικών, που ουσιαστικά αντιπροσωπεύουν τους Βασικούς Παράγοντες Επιτυχίας, εκφρασμένους αριθμητικά.

Πίστες:
Το συνολικό μήκος των πιστών περιλαμβανομένων και των χιονοδρομικών διαδρομών, Πίνακας 1 – στήλη Γ, αποτελεί στοιχείο αποφασιστικής σημασίας για τις επιλογές των Χιονοδρόμων. Η ποικιλία των πιστών και ο βαθμός δυσκολίας τους μπορεί να έχουν επίσης επίδραση στη ζήτηση, όμως δεν ήταν δυνατόν να ληφθούν υπόψη στην παρούσα ανάλυση, επειδή τα διαθέσιμα στοιχεία είναι περιορισμένα.

Αναβατήρες: Όσο μεγαλύτερη είναι η μεταφορική ικανότητα των αναβατήρων, τόσο ο κύκλος αναμονή στην ουρά, ανάβαση αναβατήρα, κατάβαση πίστας είναι συντομότερος, κάνοντας το ΧΚ περισσότερο ελκυστικό. Σαν μέτρο της επάρκειας των αναβατήρων χρησιμοποιείται το άθροισμα των γινομένων της κατακόρυφης υψομετρικής διαφοράς κάθε αναβατήρα σε μέτρα επί τη μεταφορική του ικανότητα σε άτομα ανά ώρα διαιρεμένο δια του 1000, Πίνακας 1 – στήλη Δ.

Αξιοπιστία χιονοκάλυψης: Η επάρκεια και η ποιότητα της χιονοκάλυψης είναι ένας από τους παράγοντες που βαρύνουν αποφασιστικά στις επιλογές των Χιονοδρόμων. Στοιχεία χιονόπτωσης για τα ΧΚ της Ελλάδας δεν υπάρχουν, το μέσο υψόμετρο όμως των πιστών είναι ένας καλός δείκτης, αφού το χιόνι στα μεγαλύτερα υψόμετρα επηρεάζεται λιγότερο από τη θερμοκρασία και διατηρείται περισσότερο. Για να μετρήσουμε το μέσο υψόμετρο των πιστών, υπολογίζουμε το μεσοσταθμικό υψόμετρο των σταθμών κορυφής των αναβατήρων, λαμβάνοντας υπόψη τη μεταφορική ικανότητα του αντίστοιχου αναβατήρα, Πίνακας 1 – στήλη Ε.

Αξιοπιστία λειτουργίας: Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα και τη διάρκεια της χιονοδρομίας είναι ο προσανατολισμός και η εξομάλυνση των πιστών, η χρήση ανεμοφρακτών και συστημάτων τεχνητής χιόνωσης, τα διαθέσιμα τεχνικά μέσα, καθώς και η ικανότητα της διεύθυνσης και του προσωπικού. Ελλείψει όμως τέτοιων στοιχείων, σαν δείκτη της αξιοπιστίας λειτουργίας, χρησιμοποιούμε τη διάρκεια λειτουργίας των αναβατήρων σε ημέρες ανά έτος. Για τη μεσοσταθμική διάρκεια λειτουργίας των αναβατήρων αντλήσαμε πολύτιμα στοιχεία από το snowreport.gr, για την 5ετία 2010-2014 που περιλαμβάνει «καλούς» και «κακούς» χειμώνες, Πίνακας 1 – στήλη Ζ.

Πρόσβαση: Η απόσταση από τα μεγάλα αστικά κέντρα επηρεάζει σημαντικά τη ζήτηση. Όσο πιο κοντά βρίσκεται το ΧΚ στον τόπο διαμονής του Χιονοδρόμου, τόσο πιο πιθανό είναι να επιλεγεί σαν τόπος προορισμού. Η ιδανική απόσταση είναι εκείνη που επιτρέπει την αυθημερόν επίσκεψη στο ΧΚ. Στην παρούσα ανάλυση λαμβάνεται υπόψη η συγκέντρωση πληθυσμού σε ακτίνα 155 Km από το ΧΚ, που αντιστοιχεί σε οδική απόσταση κατάλληλη για αυθημερόν επίσκεψη, Πίνακας 1 – στήλη Β. Άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά, χωρίς όμως να μπορούν να μετρηθούν, είναι η ευκολία πρόσβασης (καθαρισμός δρόμων, κλπ.) καθώς και η δρομολόγηση μαζικών μέσων αυθημερόν μεταφοράς (ski buss).

Λοιπά χαρακτηριστικά: Υπάρχουν πολλοί άλλοι ποιοτικοί παράγοντες που όμως δε μπορεί να ληφθούν υπόψη στην παρούσα ανάλυση, κυρίως διότι είναι δύσκολη η ποσοτικοποίησή τους. Παράγοντες που επηρεάζουν θετικά τη ζήτηση είναι το φυσικό κάλος της περιοχής, η γοητεία και η φήμη του ΧΚ, οι διάφορες εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα εντός και εκτός πιστών, διάφορες προωθητικές ενέργειες, καθώς και διευκολύνσεις, ανέσεις και εναλλακτικές δραστηριότητες που παρέχονται στη γύρω περιοχή. Οι θερινές δραστηριότητες δίνουν αξία στα ακίνητα της περιοχής, ανεβάζοντας παράλληλα τη ζήτηση κατά τη χειμερινή περίοδο. Ο αριθμός, η ικανότητα και η φήμη των δασκάλων χιονοδρομίας παίζουν βασικό ρόλο στην προσέλκυση αρχαρίων.

Μιλώντας γενικά, η ζήτηση αυξάνεται με το συνολικό μήκος των πιστών, τη μεταφορική ικανότητα των αναβατήρων, το μέτρο της αξιοπιστίας χιονοκάλυψης (υψόμετρο), το μέτρο της αξιοπιστίας λειτουργίας (ημέρες λειτουργίας), και την εγγύτητα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Το σωστό μίγμα από τα παραπάνω ποιοτικά χαρακτηριστικά καθορίζει το δείκτη ποιότητας. Τα μαθηματικά και συγκεκριμένα ο κλάδος της στατιστικής ανάλυσης μας επιτρέπουν να υπολογίσουμε το δείκτη ποιότητας, που έχουμε καταχωρήσει στη στήλη Θ του Πίνακα 1.

Με απλά μαθηματικά:

ΔΠ=0,972 x ln ΠΛ +0,403 x ln ΠΙ +0,515 x ln ΑΝ +1.634 x ln ΥΨ +0,425 x ln ΗΜ -20,349

Όπου ΔΠ ο δείκτης ποιότητας, ln φυσικός λογάριθμος, ΠΛ ο πληθυσμός σε ακτίνα 155 Km (εντός της Ελληνικής επικράτειας) σε χιλιάδες, ΠΙ το μήκος των πιστών σε Km, ΑΝ το άθροισμα των γινομένων της κατακόρυφης υψομετρικής διαφοράς κάθε αναβατήρα σε μέτρα επί τη μεταφορική του ικανότητα σε άτομα ανά ώρα διαιρεμένο δια του 1000, ΥΨ το μεσοσταθμικό υψόμετρο των σταθμών κορυφής των αναβατήρων σε μέτρα (λαμβανομένης υπόψη της συμμετοχής κάθε αναβατήρα στη συνολική κατακόρυφη μεταφορική ικανότητα) και ΗΜ ο μεσοσταθμικός αριθμός ημερών λειτουργίας των αναβατήρων για την περίοδο 2010-2014.

Στον Πίνακα 1 τα ΧΚ έχουν καταταγεί με κριτήριο την ποιότητά τους βάσει του δείκτη ποιότητας:

* Το ΧΚ Παρνασσού είναι αναμφίβολα το κορυφαίο, αφού έρχεται πρώτο σε μήκος πιστών και μεταφορική ικανότητα αναβατήρων, δεύτερο σε αξιοπιστία χιονιού και πρόσβαση στους αστικούς πληθυσμούς, και τρίτο σε αξιοπιστία λειτουργίας.

* Το ΧΚ Καλαβρύτων κατατάσσεται δεύτερο στη γενική κατάταξη, χωρίς να είναι πρώτο σε κανένα επιμέρους ποιοτικό χαρακτηριστικό, αλλά με πολύ καλές επιδόσεις σε όλους τους τομείς.

* Τρίτο κατατάσσεται το ΧΚ Βασιλίτσας, καθώς έρχεται πρώτο σε αξιοπιστία λειτουργίας, δεύτερο στο συνολικό μήκος πιστών, αρκετά όμως κάτω από το μέσο όρο στη δυνατότητα πρόσβασης σε μεγάλους αστικούς πληθυσμούς.

Ο δείκτης ποιότητας εξηγεί τη διακύμανση του κύκλου εργασιών των Χιονοδρομικών κατά ένα ποσοστό που υπερβαίνει το 90% (Σχήμα 1). Όμως η ικανότητα πρόβλεψης του δείκτη ποιότητας δε σταματά εδώ. Έχει αποδειχτεί ότι στον τομέα της στέγασης οι τιμές που καταβάλλουν οι πελάτες συνδέονται με την προσφερόμενη ποιότητα. Το ίδιο συμβαίνει και στον τουρισμό. Οι πελάτες δηλαδή είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ανάλογα με την ικανοποίηση που αντλούν από τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Στα Σχήματα 2 & 3 γίνεται εμφανές ότι και στον κλάδο των ΧΚ η τιμή του ημερήσιου εισιτηρίου, όπως και η τιμή της ετήσιας κάρτας, σχετίζονται άμεσα με την ποιότητα. Ο δείκτης ποιότητας εξηγεί τις διακυμάνσεις των τιμών σε ποσοστό μεγαλύτερο από 80%, πράγμα που δηλώνει υψηλό βαθμό συσχέτισης ποιότητας – τιμής. Επιβεβαιώνεται έτσι τη λαϊκή ρήση: «ότι πληρώνεις, παίρνεις»!

Κάποια ΧΚ, διαθέτουν το εισιτήριό τους σε τιμές κατώτερες από εκείνες που θα ανέμενε κανείς με βάση το δείκτη ποιότητάς τους, ή διαφορετικά, προσφέρουν υπηρεσίες ανώτερες ποιοτικά της τιμής που πληρώνει ο Χιονοδρόμος. Τέτοια ΧΚ είναι αυτά της Βασιλίτσας, του Ελατοχωρίου, και του Πισοδερίου. Όσον αφορά την τιμή της ετήσιας κάρτας, τα ΧΚ Βασιλίτσας και Πισοδερίου θα μπορούσαν να διαθέτουν την κάρτα τους σε υψηλότερη τιμή, ενώ αντίθετα τα ΧΚ Καλαβρύτων και 3-5 Πηγαδίων διατηρούν τιμή ετήσιας κάρτας υψηλότερη από αυτή που συνιστούν τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά, πράγμα που εν μέρει δικαιολογείται από πολιτικές δελεαστικών προσφορών και εκπτώσεων που συνήθως εφαρμόζουν πριν την έναρξη της σεζόν.

Η ελαστικότητα που παρουσιάζει η τιμή του εισιτηρίου στα επί μέρους ποιοτικά χαρακτηριστικά είναι μεγαλύτερη στη μεταφορική ικανότητα των αναβατήρων και την πρόσβαση, και μικρότερη στο μήκος των πιστών, την αξιοπιστία χιονοκάλυψης και την αξιοπιστία λειτουργίας, όπως φαίνεται στο Σχήμα 4.

Οι εφαρμογές του δείκτη ποιότητας είναι πολλές:

Οι Χιονοδρόμοι αποκτούν μια σαφή αντίληψη της αξίας που παίρνουν για κάθε € που ξοδεύουν,

οι χορηγοί και οι διαφημιστές για την απήχηση που μπορεί να έχουν οι προωθητικές τους ενέργειες.

Τα ίδια τα ΧΚ μπορούν να εντοπίσουν τις αδυναμίες τους σε σχέση με τον ανταγωνισμό, να καθορίσουν τις επενδυτικές τους προτεραιότητες,

να στοιχειοθετήσουν προωθητικές ενέργειες,

να καθορίζουν την τιμολογιακή τους πολιτική, και ακόμη

να επαναπροσδιορίζουν νέες, έστω προσωρινά, χαμηλότερες τιμές, όταν για κάποιο λόγο βασικοί αναβατήρες τους έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας.

Επενδυτές που ενδιαφέρονται για τον κλάδο, μπορούν να εξάγουν συμπεράσματα για την πιθανή απόδοση της επένδυσής τους.

Η πολιτεία να στοιχειοθετήσει κριτήρια ένταξης σε αναπτυξιακά προγράμματα.

Η ποιότητα, βασικό χαρακτηριστικό της προσφοράς, καθορίζει εν πολλοίς τη ζήτηση, δηλαδή τα χρήματα που αφήνουν οι πελάτες και που ουσιαστικά καθορίζουν τη βιωσιμότητα της επιχείρησης. Η επιβράβευση των αρίστων είναι βασικός νόμος της ελεύθερης αγοράς! ‘Όμως και τα μικρότερα και λιγότερο ποιοτικά ΧΚ έχουν το δικό τους κοινό, απευθυνόμενα σε συγκεκριμένες ομάδες πελατών, όπως αρχάριους, οικογένειες με παιδιά, φυσιολάτρες, ανθρώπους που αναζητούν άθληση και περισυλλογή μακριά από τα φώτα της ράμπας, ή ακόμη σ’ αυτούς που τόσο αντέχει η τσέπη τους!

πηγή  http://polydrososparnassou.blogspot.gr/