MSG : Η μάστιγα της σύγχρονης διατροφής!

Όξινο γλουταμινικό νάτριο ή γλουταμινικό μονονάτριο ή monosodium glutamate η MSG, ή “ξυνό”.

Με αυτούς τους όρους, που περιγράφουν την ίδια ουσία, θα ασχοληθούμε στο παρακάτω άρθρο. Το MSG περιλαμβάνεται στην οικογένεια των ουσιών υπό το όνομα “διεγερτικές τοξίνες” ή στα αγγλικά excitotoxins. Ελπίζω ήδη να σας κέντρισα τη περιέργεια. Το ζήτημα είναι αρκετά περίπλοκο, εμπεριέχει αρκετή χημεία και ιατρικούς όρους. Θα προσπαθήσω να το παρουσιάσω όσο πιο απλά γίνεται.

Τι είναι το όξινο γλουταμινικό νάτριο;

Είναι το μονονάτριο άλας του γλουταμινικού οξέος. Είναι ουσιαστικά μια μορφή συμπυκνωμένου άλατος, υπό τον κωδικό Ε612, που προστίθεται στα τρόφιμα ώστε να γίνουν εύγευστα. Το συναντούμε σχεδόν σε όλα τα επεξεργασμένα και συσκευασμένα τρόφιμα του εμπορίου. Πιο αναλυτικά:Στα τρόφιμα με γεύση τυριού (chips, γαριδάκια, crackers κτλ.)

Σε κύβους νοστιμιάς και ζωμούς

Σε αλλαντικά

Σε λουκάνικα hot dog

Σε noodles στιγμής

Σε έτοιμες/αφυδατωμένες σούπες

Σε dressing σαλατών

Σε έτοιμα dip

Σε έτοιμες σάλτσες

Σε κονσερβαρισμένα τρόφιμα

Σε έτοιμα κατεψυγμένα γεύματα

Σε αλάτι με γεύσεις

Σε fast food (ιδίως σε προϊόντα κοτόπουλου)

Στη σάλτσα σόγιας και σε άλλες πρώτες ύλες της κινέζικης κουζίνας

Το όξινο γλουταμινικό νάτριο ανακαλύφθηκε το 1908 όταν και απομονώθηκε το γλουταμινικό οξύ από τα φύκια, τα οποία χρησιμοποιούνταν ευρέως στη γιαπωνέζικη κουζίνα. Στην ασιατική κουζίνα το MSG χρησιμοποιείται ευρύτατα ως καρύκευμα και θα το βρείτε να πωλείται στα τοπικά μαγαζιά των μπαχαρικών με τα σακιά. Είναι μια λευκή κρυσταλλική σκόνη την οποία οι μάγειρες ρίχνουν σαν αλάτι την ώρα του μαγειρέματος. Μπορείτε να το αγοράσετε από οποιοδήποτε κατάστημα μπαχαρικών ή supermarket στην Ελλάδα με την ονομασία “γευστικό”. Χρησιμοποιείται ακόμη σε πολλά εστιατόρια, γεγονός που εξηγεί τη μοναδική γευστική εμπειρία από τη κατανάλωση των γευμάτων που αυτά προσφέρουν.

MSG και umami

Το MSG προέρχεται, όπως είπαμε, από το αμινοξύ γλουταμινικό οξύ, το οποίο είναι ένα πολύ βασικό αμινοξύ και ένας από τους κυριότερους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου. Βρίσκεται από τη φύση σε πρωτεϊνούχα τρόφιμα όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα αλλά και αρκετά λαχανικά. Τα επίπεδα του “ελεύθερου” γλουταμινικού στα διάφορα τρόφιμα, δηλαδή αυτού που επιδρά σαν ενισχυτικό γεύσης και δεν έχει δεσμευτεί από άλλα αμινοξέα μέσα στο μόριο της πρωτεΐνης ώστε να μην έχει επίδραση, ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό αλλά είναι αυξημένα σε μερικά τρόφιμα, όπως στις ντομάτες, στα μανιτάρια και στη παρμεζάνα.

Το γλουταμινικό οξύ ανήκει σε μια ευρύτερη κατηγορία συστατικών που αποκαλούνται γλουταμάτες, οι οποίες είναι η πηγή της αίσθησης umami. Για την ακρίβεια οι γλουταμάτες είναι το umami, όπως ακριβώς η ζάχαρη αντιπροσωπεύει τη γλυκιά αίσθηση και το λεμόνι την όξινη. Είναι η 5η γεύση, μαζί με το γλυκό, το πικρό, το ξινό και το αλμυρό. Συνήθως η αίσθηση που αφήνει περιγράφεται σαν ένας συνδυασμός από “εύγευστο”, “κρεατώδες” και “γήινο”. Κάπως έτσι δεν είναι η γεύση των μανιταριών; Επιπρόσθετα με τη δική του χαρακτηριστική γεύση το umami ενισχύει τη γεύση των υπολοίπων συστατικών των τροφών, δίνοντας τους βάθος και πληρότητα. Έτσι, μιας και το MSG είναι μια συνθετική λουλακάτη, όταν προστίθεται στα τρόφιμα εξυπηρετεί διπλό σκοπό• από τη μια προσδίδει γεύση umami (όπως πχ. θα προστίθετο οξύτητα αν βάζαμε λεμόνι) και από την άλλη ενισχύει την αίσθηση του αλμυρού και του ξινού. Δεν είναι τόσο αποτελεσματικό σε γλυκές γεύσεις και γι` αυτό δε χρησιμοποιείται τόσο στη ζαχαροπλαστική.

Πως επιδρά το MSG;

Το MSG ενισχύει τη γεύση των τροφίμων αλλά όχι με τον τρόπο που φαντάζεστε• επιδρά στον εγκέφαλο, ξεγελώντας τον ώστε να νομίζει ότι η εμπλουτισμένη τροφή που του παρέχουμε είναι πραγματικά νόστιμη, άσχετα αν στη πραγματικότητα δεν είναι. Το MSG είναι μια “διεγερτική τοξίνη” του εγκεφάλου, γεγονός που σημαίνει ότι τον ερεθίζει να παράγει υπερβολικές ποσότητες ντοπαμίνης, που είναι η ορμόνη της ευφορίας. Αυτή η χημική αντίδραση δημιουργεί ένα πρόσκαιρο αίσθημα ευχαρίστησης, το οποίο επιπρόσθετα είναι και πολύ εθιστικό. Κάπως έτσι εξηγείται η εμμονή μας με τα διάφορα είδη junk food στα οποία δε μπορούμε να αντισταθούμε εύκολα και τα αναζητούμε κάθε φορά που νιώθουμε πεσμένοι, όπως μια επιδρομή σε ένα πακέτο γαριδάκια μετά από έναν καυγά ή ένα ατυχές ραντεβού… Το μόνο πρόβλημα στην όλη διαδικασία είναι πως καταστρέφουμε εν αγνοία μας τα εγκεφαλικά μας κύτταρα.

Το σύνδρομο MSG

Έχει παρατηρηθεί πως αν κάποιος καταναλώσει μεγάλες ποσότητες MSG μπορεί να βιώσει πληθώρα παρενεργειών, μερικές από τις οποίες είναι οι εξής:Ναυτία

Ζάλη

Κεφαλαλγία

Έκτακτες συστολές ή ταχυκαρδία

Εφίδρωση

Έντονη δίψα

Εμβοές

Υπνηλία και λήθαργο

Μούδιασμα στα άκρα

Εξανθήματα

Διάρροια

Γαστρεντερολογικές διαταραχές

Έχετε βιώσει ποτέ κάτι ανάλογο;

Τι σημαίνει υπερκατανάλωση MSG;

Σύμφωνα με τον FDA, οποιαδήποτε ποσότητα που ξεπερνά τα 3 gr. Αυτό σημαίνει αυτόματα λιγότερο από ένα κουταλάκι του γλυκού ημερησίως. Όπως είναι εύκολα κατανοητό ένα και μόνο γεύμα σας σε ένα ασιατικό, και όχι μόνο, εστιατόριο ελλοχεύει τον κίνδυνο να βιώσετε τις παραπάνω παρενέργειες, μιας και η ποσότητα αυτή είναι πολύ μικρή και συχνά δύσκολο να ελεγχθεί σε μια φορτωμένη μέρα με πολλούς πελάτες.

Το MSG διεγείρει υπέρμετρα το νευρικό σύστημα και προκαλεί φλεγμονώδη αντίδραση. Με τον καιρό, αυτά τα επαναλαμβανόμενα ερεθίσματα οδηγούν στο πολλαπλασιασμό των νευρικών κυττάρων, ώστε να μπορούν μελλοντικά να ανταποκριθούν με επάρκεια στα ερεθίσματα τέτοιου τύπου. Όσο περισσότερα “ευαισθητοποιημένα” κύτταρα έχουμε τόσο πιο άμεση είναι η αντίδραση στο MSG.

MSG και βλάβες στον οργανισμό

Το όξινο γλουταμινικό νάτριο χρησιμοποιήθηκε αρχικά στα έτοιμα γεύματα του στρατού ώστε να γίνουν πιο ελκυστικά και νόστιμα. Έπειτα η ουσία-δηλητήριο υιοθετήθηκε επίσημα από τη βιομηχανία τροφίμων και σήμερα τη συναντούμε ακόμα και στα βρεφικά γάλατα και τις παιδικές τροφές. Και επειδή πιστεύω ακράδαντα πως σε αυτό τον πλανήτη τίποτα δεν είναι τυχαίο, ας αναλύσουμε τις παραπάνω προτάσεις.

Πρόκειται για μια πολύ τοξική ουσία, ιδίως κατά τη περίοδο ανάπτυξης του εγκεφάλου, δηλαδή στα έμβρυα, τα βρέφη και τα παιδιά. Έχει ενοχοποιηθεί για ημικρανίες διαταραχές στην ισορροπία, τοξικότητα στον εγκέφαλο και στις εγκεφαλικές διεργασίες, δύσπνοια, εξάρσεις άσθματος, καρδιακή δυσλειτουργία, εκδήλωση αρθρίτιδας, αλλεργίες, παχυσαρκία, υπογλυκαιμία, αδυναμία συγκέντρωσης, κατάθλιψη και διαταραχές συμπεριφοράς σε παιδιά και εφήβους. Μια έρευνα του 2008 υπέδειξε σύνδεση του MSG με τη παχυσαρκία. Σε μερικές άλλες έρευνες που έγιναν σε πειραματόζωα παρατηρήθηκε αύξηση βάρους, μετά από τη χορήγηση MSG, το οποίο προκαλεί βλάβες στο κέντρο της όρεξης που βρίσκεται στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, προκαλώντας αντίσταση στην ορμόνη λεπτίνη που επιφέρει το αίσθημα κορεσμού (διαβάστε όλη τη σχετική έρευνα στο περιοδικό Obesity). Σημειώνω επιπλέον πως όταν οι επιστήμονες θέλουν να παχύνουν τα ποντίκια-πειραματόζωα για κάποιο πείραμα τους χορηγούν άφθονο MSG, γιατί μετά απλά δε σταματούν να τρώνε.

Το MSG αποδείχθηκε πως προάγει την εκδήλωση και διατήρηση της χρόνιας φλεγμονής του οργανισμού, καίριου παράγοντα για την εκδήλωση σοβαρών, χρονίων και αυτοάνοσων παθήσεων. Η αύξηση των κρουσμάτων τέτοιων νόσων στις λεγόμενες ανεπτυγμένες δυτικές χώρες είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το τρόπο ζωής και διατροφής των κατοίκων. Και εξηγώ: Όταν η διατροφή κάποιου είναι πχ. επιβλαβής για το ήπαρ τότε η εκδήλωση καρκίνου του ήπατος είναι πολύ πιθανή. Η χορήγηση MSG σε ποντίκια οδήγησε σε σημαντική ηπατική βλάβη, παχυσαρκία και εκδήλωση διαβήτη τύπου ΙΙ, σύμφωνα με έρευνα του 2008 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Journal of Autoimmunity”.

Η πολυαγαπημένη μας βιομηχανία τροφίμων

Η βιομηχανία τροφίμων λατρεύει το MSG. Έχει τη μοναδική ικανότητα να μετατρέπει τη φθηνή πρώτη ύλη σε γευστική εμπειρία. Χωρίς το MSG πιθανότατα τα κρακεράκια θα είχαν γεύση χόρτου, οι έτοιμες σούπες θα ήταν απλά νεροζούμια και οι κύβοι νοστιμιάς θα ήταν σκέτο αλάτι.

Έχουν μάθει να κρύβουν τα επικίνδυνα συστατικά των τροφών, στη περίπτωση μας το MSG, κάτω από περίεργες και διαφορετικές ονομασίες. Το όξινο γλουταμινικό νάτριο κυκλοφορεί στις ετικέτες των συστατικών και με τα ψευδώνυμα υδρολυμένη πρωτεΐνη, καζεϊνικό νάτριο, υδρολυμένη μαγιά, εκχύλισμα μαγιάς, πρωτεΐνη σόγιας ή απλά διάφορες χημικές ονομασίες υπό τη σκέπη της έκφρασης “ενισχυτικά γεύσης” ή “φυσικό άρωμα”. Επιπλέον έχουν πάρει διδακτορικό απάτης, ώστε να κρύβουν τις παρενέργειες του συγκεκριμένου συστατικού από το κοινό, πάντα σε συνεργασία με “αξιοσέβαστους” κυβερνητικούς οργανισμούς.

Με λίγα λόγια από τη μια σας αποκρύπτουν τις συνέπειες από τη κατανάλωση του MSG και από την άλλη το κρύβουν κάτω από διάφορες ονομασίες, έτσι ώστε ακόμα και αν είστε υποψιασμένοι να μη γνωρίζετε ότι το καταναλώνετε.

Είναι το MSG ασφαλές;

Με μια λέξη ΟΧΙ. Εκτός και αν κάποιος θεωρεί τα συμπτώματα και τις βλάβες που αναφέρθηκαν παραπάνω κάτι το φυσιολογικό, οπότε το MSG είναι όντως ασφαλές. Αν υποφέρετε από άσθμα τότε ο FDA, ο οποίος σημειωτέον είναι ο καλύτερος φίλος των βιομηχανιών της διατροφικής εξαπάτησης, σας ενημερώνει πως μπορεί να βιώσετε δύσπνοια μετά από κατανάλωση MSG. Αυτό θεωρείται ασφαλές; Είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο σε εγκύους και θηλάζουσες μητέρες, μιας και ο βρεφικός και παιδικός εγκέφαλος είναι τέσσερις φορές πιο ευαίσθητος στη δράση του γλουταμινικού μονονατρίου από ότι ο εγκέφαλος ενός ενήλικα. Προσέχετε λοιπόν τι δίνετε στα παιδιά σας, αλλά και τι καταναλώνετε εσείς, ώστε να μη το καταναλώνουν και αυτά με τη σειρά τους. Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να σας αφυπνίσουν και να σας παρακινήσουν να προσέχετε λιγάκι παραπάνω τι καταναλώνετε. Υπάρχει ένας και μοναδικός τρόπος να είστε σίγουροι πως αποφεύγετε το όξινο γλουταμινικό νάτριο• Αποφύγετε να τρώτε οτιδήποτε επεξεργασμένο. Αν πάλι σας φαίνεται δύσκολο, είναι δικό σας θέμα.

ΠΗΓΗ