32 χρόνια μετά την παγκόσμια πρεμιέρα των σπουδαίων «Βακχών» του στο Αρχαίο Στάδιο των Δελφών και 33 χρόνια μετά την ίδρυση του θεάτρου Άττις στον ίδιο χώρο, ο Θεόδωρος Τερζόπουλος επέστρεψε στον ομφαλό της Γης για ένα μεγάλο, ουσιαστικό αφιέρωμα στο έργο και τη μέθοδό του, με τίτλο «Η επιστροφή του Διονύσου». Ήταν μια επιστροφή στον γενέθλιο τόπο γεμάτη συγκίνηση, δυνατές στιγμές και αναμνήσεις από αυτό το εντυπωσιακό θεατρικό ταξίδι που έχει στο επίκεντρό του τον Διόνυσο και το σώμα, αλλά και την αγάπη του σκηνοθέτη για το αρχαίο δράμα.
Το αφιέρωμα διήρκεσε ένα τετραήμερο, από τις 5 έως τις 8 Ιουλίου. Περιλάμβανε ένα διεθνές συμπόσιο με Έλληνες και ξένους θεωρητικούς και ανθρώπους του θεάτρου, την παρουσίαση της μεθόδου του που διδάσκεται πλέον σε 30 πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο, την παράσταση «Τρωάδες» του Ευριπίδη που έκανε την πρεμιέρα της πέρσι στην Πάφο, οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις και παράλληλες δράσεις, όπως εκθέσεις και προβολές ταινιών.
Κεντρικός άξονας ορατός και αόρατος αυτές τις τέσσερις μέρες, ήταν η 32χρονη δημιουργική πορεία με περισσότερες από 2100 παραστάσεις, από τις «Βάκχες» του 1986 στις τωρινές «Τρωάδες» του. Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος είναι άλλωστε αδιαμφισβήτητα ο Έλληνας σκηνοθέτης με τη μεγαλύτερη και την πιο πληθωρική παρουσία στο εξωτερικό, ο σκηνοθέτης νομάδας που δεν σταματά να δουλεύει σε απίθανα σημεία του πλανήτη μας. Είναι ενδεικτικό ότι οι «Βάκχες» του έχουν παρουσιαστεί 400 φορές σε 30 χώρες, αποδεικνύοντας περίτρανα την αντοχή τους στο χρόνο, την καθολικότητά τους.
Το Διεθνές Συμπόσιο
Πανεπιστημιακοί και σκηνοθέτες, μεγάλοι δάσκαλοι του θεάτρου και ηθοποιοί, διευθυντές θεάτρων και πολιτιστικών ιδρυμάτων, εικαστικοί, ψυχαναλυτές, νευρογλωσσολόγοι και θεατρολόγοι από την Κορέα, την Ταϊβάν, την Κίνα, τη Ρωσία, το Καζακστάν, τη Βρετανία, την Πολωνία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ιταλία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Τουρκία, την Κύπρο και την Ελλάδα βρέθηκαν στους Δελφούς για να τιμήσουν τον Θεόδωρο Τερζόπουλο και το θεατρικό του σύμπαν, στο πλαίσιο του Διεθνούς Συμποσίου. Ο κατάλογος με τα ονόματα ήταν εντυπωσιακός, πραγματικά ατελείωτος και πολυσυλλεκτικός.
Οι εισηγήσεις τους ανέδειξαν διαφορετικές πτυχές του πολυσήμαντου έργου του σπουδαίου Έλληνα δημιουργού, Στο μικροσκόπιό τους βρέθηκαν: η μέθοδος που χρησιμοποιεί και η εξέλιξή της, ο ρόλος του σώματος του ηθοποιού και η έκσταση στην οποία περιέρχεται για να ερμηνεύσει το κείμενο που του έχει δοθεί, ο θεός Διόνυσος και το βακχικό στοιχείο ως βασικό σημείο αναφοράς και έμπνευσης, ο μύθος και οι σύγχρονες εκφάνσεις του, η σημασία της τελετουργίας και της μεταμόρφωσης, οι διαπολιτισμικές γέφυρες που κτίζει με τις παραστάσεις και τους ηθοποιούς που επιλέγει, το έντονο πολιτικό στοιχείο και πώς αυτό «δένει» με την προσωπική εμπειρία και το βίωμα της κοινότητας, ή έννοια της τραγικότητας, του πένθους και της μνήμης, αλλά και η πρόσληψη των παραστάσεών του σε διάφορες χώρες του εξωτερικού.
Εουτζένιο Μπάρμπα
Ομιλητές και σύνεδροι κατέθεσαν τις δικές τους εμπειρίες από παραστάσεις που είδαν, από τη γνωριμία τους με τον σκηνοθέτη, από την επιρροή που άσκησε στη δική τους ζωή, στο δικό τους έργο. Ανάμεσα στα μεγάλα ονόματα που συγκίνησαν με τις ομιλίες ή με τις παρουσιάσεις τους, ήταν οι Ανατόλι Βασίλιεφ, ο Εουτζένιο Μπάρμπα, ο Βασίλης Παπαβασιλείου, ο Φρέντι Ντεκρέους και η Ελένη Βαροπούλου.Δίπλα τους στάθηκαν παλιοί και τωρινοί ηθοποιοί και συνεργάτες του Θ. Τερζόπουλου και του θεάτρου Άττις, όπως ο Τάσος Δήμας, η Αγλαΐα Παππά, η Δέσποινα Μπεμπεδέλη, ο Παναγιώτης Βελιανίτης.
Η παρουσίαση της μεθόδου
Ίσως η πιο συγκινητική στιγμή του τετραήμερου αφιερώματος ήταν η παρουσίαση της μεθόδου του Θεόδωρου Τερζόπουλου. Η επίδειξή της έγινε από τον ίδιο τον σκηνοθέτη, τον στενό συνεργάτη του Σάββα Στρούμπο και 13 δασκάλους - ηθοποιούς από όλο τον κόσμο (από τη Βραζιλία και την Κολομβία μέχρι την Κίνα, την Ταϊβάν, την Γερμανία και την Ιταλία). Ήταν συναρπαστικό να βλέπεις τη διεθνή εμβέλεια του μεγάλου σκηνοθέτη, την επιρροή που άσκησε και συνεχίζει να ασκεί σε ανθρώπους που προέρχονται από κάθε γωνιά της Γης.
Η επίδειξη συμπληρώθηκε από ομιλίες, παρεμβάσεις και προσωπικές εξομολογήσεις των ηθοποιών, οι οποίοι εξήγησαν στο κοινό την σημασία της, την εμπειρία τους και τη σχέση που ανέπτυξαν με τον δάσκαλό τους. Μέσα από τα λόγια τους σκιαγραφήθηκαν ο ρόλος του ηθοποιού, το σώμα και οι ενέργειες που πρέπει να κατακτήσει, η αέναη, άλλοτε υποδόρια, άλλοτε προφανής σχέση με τον θεό Διόνυσο. Ο Θ. Τερζόπουλος έχει υπογραμμίσει επανειλημμένα ότι ο ηθοποιός είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός του, στο κέντρο της σκηνής. Είναι η παγκόσμια σταθερά του, ο πρεσβευτής μιας άλλης ηθικής.
Δέσποινα Μπεμπεδέλη
Οι «Τρωάδες»
Σίγουρα όμως αυτό που καθήλωσε τους περισσότερους από τους παρευρισκόμενους αυτό το τετραήμερο στους Δελφούς ήταν η παρουσίαση για πρώτη φορά στην Ελλάδα των «Τρωάδων» του Ευριπίδη την Παρασκευή και το Σάββατο 6 & 7 Ιουλίου, στο μαγευτικό θέατρο των Δελφών.
Η παράσταση ήταν μια παραγωγή του Οργανισμού «Πάφος-2017 – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» και έκανε πρεμιέρα πέρσι στο Αρχαίο Ωδείο της κυπριακής πόλης. Η Δέσποινα Μπεμπεδέλη ερμήνευσε την Εκάβη, που χάνει όλα τα αγαπημένα της πρόσωπα, μετά την πτώση της Τροίας. Ένα πολυεθνικό επιτελείο ηθοποιών από διχοτομημένες πόλεις (Λευκωσία, Μόσταρ, Ιερουσαλήμ), καθώς επίσης από την Ελλάδα και τη Συρία ανέδειξε τον παραλογισμό και τις φρικαλεότητες του πολέμου, την ανάγκη της συμφιλίωσης και τη γέννηση ενός νέου ανθρωπισμού, ειδικά στον κόσμο που ζούμε σήμερα.
Νιόβη Χαραλάμπους
Η Νιόβη Χαραλάμπους, ερμήνευσε με ξεχωριστή δύναμη και πάθος την Ανδρομάχη, καταθέτοντας μια αξέχαστη ερμηνεία σε μια παράσταση που είχε όλα εκείνα τα διακριτά στοιχεία που συνθέτουν το σύμπαν του μεγάλου Έλληνα δημιουργού.
Η παράσταση ξεκίνησε κατά τις 7 μ.μ. και ολοκληρώθηκε λίγο μετά τη δύση του Ηλίου. Ήταν μια μοναδική εμπειρία που θα θυμόμαστε για χρόνια.
Το αφιέρωμα οργάνωσε το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών και πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση.
Οι φωτογραφίες είναι του Ανδρέα Σιμόπουλου
http://gr.euronews.com/2018/07/09/theodoros-terzopoulos-delphoi-i-epistrofi-tou-dionisou
